Populacja psów domowych rośnie na całym świecie. W mediach często pojawiają się informacje, że posiadanie psa poprawia jakość życia, pozytywnie wpływa na samopoczucie i stan zdrowia. Naukowcy ostrzegają jednak, że o ile adopcja czworonoga naprawdę wiąże się z wieloma korzyściami, to nie wolno pomijać w dyskursie kosztów, jakie z tego wynikają.

Koszty te dzielą się na finansowe, czasowe oraz emocjonalne. Np. mieszkanie z psem, który ma problemy behawioralne lub przewlekłą chorobę powoduje przewlekły stres w postaci niepokoju, smutku, poczucia winy, co w dłuższej perspektywie może się przerodzić w depresję.

Kompleksowych analiz kosztów i korzyści posiadania psa jest w literaturze naukowej bardzo niewiele. Lukę tę postanowili wypełnić badacze z Wydziału Etologii Uniwersytetu Budapeszteńskiego (Węgry).

Najpierw poprosili 246 zrekrutowanych do badania właścicieli psów o ocenę 33 neutralnie sformułowanych stwierdzeń dotyczących czworonogów, wśród których znalazły się: „Psy trzeba szkolić i edukować”, „Psy mogą robić bałagan i brudzić”, „Psy mogą dotrzymywać towarzystwa dzieciom”. Uczestnicy oceniali je w skali od -3 (duża wada) do +3 (duża zaleta). Następnie własnymi słowami mieli opisać, jakie dla nich osobiście były największe wady i największe korzyści z posiadania psa.

Stwierdzenie, że „psy wprowadzają do ludzkiego życia radość”, okazało się najwyżej ocenianym punktem z listy (średnio 2,78), podczas gdy krótka długość życia psów została oceniona najbardziej negatywnie (średnio -1,67).

„Dodatkowo wszystkie analizowane aspekty posiadania psa połączyliśmy w trzy większe grupy. Pierwsza obejmowała emocjonalne, fizyczne i społeczne korzyści posiadania psa. Druga odnosiła się do negatywnych emocji i praktycznych wyzwań wynikających z bycia opiekunem psa. Trzecia i ostatnia obejmowała aspekty związane z zaangażowaniem i odpowiedzialnością, w tym np. czas, który trzeba poświęcić na codzienną opiekę i szkolenie psa, czy też wpływ czworonoga na rutynę jego właściciela i na jakość jego snu” - powiedziała Laura Gillet, główna autorka badania.

Okazało się, że ostatnia z wymienionych grup najbardziej podzieliła właścicieli: podczas gdy dla niektórych stanowiła pozytyw, inni postrzegali ją jako neutralny, a jeszcze inni negatywny aspekt posiadania psa.

Następnie badacze przeanalizowali odpowiedzi otwarte, których udzielili uczestnicy, aby mieć jeszcze lepszy wgląd w ich postrzeganie kosztów i korzyści bycia opiekunem psa.

Ponad 60 proc. procent właścicieli stwierdziło, że największą zaletą posiadania psa była znacząca i wartościowa relacja, jaką dzięki temu nawiązali. Ludzie opisywali swoje psy jako uczciwe, oddane i wspierające. Określali je mianem najlepszych towarzyszy, okazujących bezwarunkową i bezinteresowną miłość ludzkiej rodzinie.

Korzyści z codziennego życia z psem były drugim najczęściej wymienianym aspektem: 31 proc. właścicieli wspomniało, że pies poprawił ich styl życia, zachęcając do ćwiczeń fizycznych i aktywności na świeżym powietrzu, a także wniósł do życia stabilność i rutynę.

Dla 15 proc. uczestników ważną zaletą dzielenia życia z psem była możliwość nawiązania więzi z przedstawicielem innego gatunku.

Jeśli chodzi o największy koszt, właściciele psów byli niemal jednomyślni: opieka nad psem wiążę się z wieloma wydatkami. O dużych kosztach opieki weterynaryjnej, żywienia i innych wspomniało aż 95 proc. respondentów. Dla porównania: koszty emocjonalne były wymieniane rzadko; tylko przez 4-5 proc. właścicieli.

Autorzy badania podsumowali, że doświadczenie posiadania psa jest wieloaspektowe i nie można go opisać w kategoriach uniwersalnych kosztów i korzyści, które dotyczyłyby wszystkich. Podkreślili, że chociaż głośniej wybrzmiewają pozytywy z posiadania psa, to należy pamiętać, że niektóre osoby mające duże problemy ze swoimi podopiecznymi boją się o tym mówić, z obawy przed osądem i etykietą „złego właściciela”.

Dlatego są zdania, że o życiu z psem trzeba mówić szczerze, co pozwoli zmniejszyć przepaść między oczekiwaniami a rzeczywistością, w efekcie poprawi życie zarówno ludzi, jak i psów.(PAP)

kap/ agt/