Półwysep Antarktyczny, podobnie jak wiele regionów polarnych, ociepla się szybciej, niż wynosi średnia światowa – przypominają naukowcy z University of Exeter.

Jak zauważyli, region ten zazielenia się w „dramatycznym tempie”. W czasie minionych 40 lat obszar wegetacji zwiększył się ponad dziesięć razy – donoszą. Ponadto, w latach 2016-2021 trend ten przyspieszył aż o 30 proc.

W ciągu tych 5 lat rocznie przybywało 400 tys. metrów kwadratowych zieleni. We wcześniejszym badaniu, w którym przeanalizowali materiał ze zdominowanych przez mchy miejscowych ekosystemów, naukowcy zauważyli, jak opisują „dramatyczne przyspieszenie” wzrostu roślin.

Nowy projekt opierał się natomiast na zdjęciach satelitarnych, które wskazały rozpowszechnione zmiany w zasięgu wegetacji.

„Rośliny, które znajdujemy na Półwyspie Antarktycznym – głównie mchy – rosną w prawdopodobnie w najtrudniejszych warunkach na Ziemi. Krajobraz wciąż jest niemal całkowicie zdominowany przez śnieg, lód i skały, a jedynie niewielki ułamek terenu jest skolonizowany przez roślinność. Jednak ten niewielki ułamek znacznie się powiększył – co pokazuje, że nawet to rozległe i odizolowane 'pustkowie' jest dotknięte antropogenicznymi zmianami klimatu” – mówi dr Thomas Roland, autor publikacji, która ukazała się w piśmie „Nature Geoscience”.

Ekspansja jednych gatunków może jednocześnie wspierać wzrost kolejnych.

„Gleba na Antarktydzie jest w większości uboga lub nie istnieje, ale obecny wzrost roślinności doda jej materii organicznej i ułatwi formowanie gleby – co może potencjalnie utorować drogę dla innych roślin. To zwiększa ryzyko pojawienia się gatunków obcych i inwazyjnych, które mogą być przenoszone przez ekoturystów, naukowców lub inne osoby odwiedzające kontynent” – tłumaczy badacz.

Naukowcy zwracają uwagę na pilną potrzebę prowadzenia dalszych badań, aby ustalić konkretne mechanizmy klimatyczne i środowiskowe napędzające zaobserwowany trend.

„Wrażliwość roślinności Półwyspu Antarktycznego na zmiany klimatyczne jest teraz oczywista i w wyniku przyszłego antropogenicznego ocieplenia możemy być świadkami fundamentalnych zmian w biologii i krajobrazie tego ikonicznego i wrażliwego regionu” – mówi dr Roland.

„Nasze odkrycia budzą poważne obawy dotyczące przyszłości środowiskowej Półwyspu Antarktycznego oraz całego kontynentu. Aby chronić Antarktydę, musimy zrozumieć te zmiany i dokładnie zidentyfikować czynniki, które je powodują” – dodaje.

Teraz naukowcy badają, w jaki sposób rośliny zasiedlają tereny niedawno odsłonięte przez cofające się lodowce oraz jak ten proces może przebiegać w przyszłości.(PAP)

Marek Matacz

mat/ agt/