Celem autorów publikacji było sprawdzenie, w jaki sposób tendencja do zwiększania przejrzystości wynagrodzeń w świecie biznesu może wpływać na zachowanie pracowników.

„Od dawna interesuję się tym, jak niewielkie, ale też nieco większe, różnice w wynagrodzeniach wywołują silne reakcje u ludzi. W połączeniu z ostatnimi tendencjami do większej przejrzystości wynagrodzeń w organizacjach (…) oraz do większego nacisku na pracę zespołową, coraz cenniejsze staje się lepsze zrozumienie, co ludzie sądzą o takich różnicach w odniesieniu do swoich współpracowników” - powiedział dr Kevin Kniffin z Uniwersytetu Cornell, współautor badania.

Niektórzy naukowcy sugerują, że przejrzystość wynagrodzeń może powodować, iż pracownicy będą niechętnie odnosić się do lepiej opłacanych osób zatrudnionych w tych samych organizacjach; że będą unikać pracy z nimi ze względu na osobiste urazy. Jednak dr Kniffin i jego zespół postawili hipotezę, że może być wręcz przeciwnie - świadomość, jakie wynagrodzenie mają koledzy z firmy, może być pomocna w podejmowaniu decyzji, którzy z nich są najbardziej kompetentni i z którymi warto dzielić obowiązki zawodowe.

Aby to zweryfikować, przeprowadzili trzy eksperymenty, w których podawali uczestnikom hipotetyczne informacje o pensjach ich kolegów, po czym pytali, z kim woleliby pracować. W pierwszym eksperymencie 171 doktorantów ekonomii miało złożyć ofertę pracy nad projektem oraz wybrać osobę do współpracy, znając wymagania zarobkowe swoich potencjalnych partnerów. W efekcie prawie dwie trzecie (65 proc.) doktorantów poprosiło o współpracę z osobą, która zażądała wyższej pensji.

W drugim eksperymencie taka sama liczba uczestników musiała wybrać pracę z wyżej lub niżej opłacanym współpracownikiem. Na początku prawie trzy czwarte (73 proc.) wybrało osobę zarabiającą lepiej. Jednak, kiedy badacze przekazali dodatkowe informacje, że obaj kandydaci mają taką samą wiedzę, umiejętności, zdolności i doświadczenie, odsetek uczestników, którzy woleli pracować z wyżej opłacanym współpracownikiem spadł do 60 proc.

W ostatnim eksperymencie poproszono 375 osoby o wskazanie czterech rzeczywistych kolegów z pracy: dwóch, z którymi już wcześniej się współpracowało, oraz dwóch, z którymi nie miało się jeszcze okazji pracować. Następnie uczestników poproszono, aby wyobrazili sobie, że jedna osoba z każdej pary zarabia więcej niż oni sami, a druga mniej. Gdy zalecono im wybrać partnera do projektu, większość zdecydowała się na kolegę z wyższym wynagrodzeniem. Jednak różnica była mniejsza niż w eksperymentach czysto hipotetycznych - w tym przypadku, kiedy uczestnicy wybierali między dwoma kolegami, z którymi wcześniej współpracowali, 58 proc. wybrało kolegę o wyższych zarobkach.

„Ludzie wydają się zakładać, że wyższe wynagrodzenie jest zasłużone i odzwierciedla większe kompetencje. Myślą, że współpraca z kimś o lepszej pensji będzie korzystna. Innymi słowy, że lepiej opłacany współpracownik podzieli się z nimi częścią swojej większej wiedzy i umiejętności” -podsumowali autorzy publikacji.

Dodatkowo przeprowadzili jeszcze jeden eksperyment. Poprosili w nim 138 uczestników, wszystkich z doświadczeniem w zatrudnianiu, o wybranie do pracy jednego z dwóch kandydatów o takiej samej wiedzy, umiejętnościach i doświadczeniu. Przy założeniu, że wszystkie inne czynniki były identyczne, 71 proc. badanych wolało zatrudnić kandydata z niższą od ich własnej historią wynagrodzeń. Zdaniem naukowców może to odzwierciedlać przekonanie, że różnice w wynagrodzeniach powinny odpowiadać pozycji w organizacji.

„Nasze badania mogą dać cenną wiedzę organizacjom zatrudniającym pracowników. Bo chociaż firmy mogą się spodziewać, że przejrzystość wynagrodzeń będzie utrudniać chęć współpracy z lepiej opłacanymi osobami, to my dostarczyliśmy dowodów na to, że różnice w płacach mogą w rzeczywistości działać jak magnes” - zauważyli autorzy.

W przyszłości chcieliby zbadać, jak to wygląda w prawdziwym świecie, nie tylko w teorii. „Jesteśmy ciekawi, czy ludzie faktycznie odnoszą korzyści ze współpracy z lepiej opłacanymi kolegami i czy lepiej opłacani pracownicy rzeczywiście dzielą się swoimi domniemanymi większymi umiejętnościami” – napisali.(PAP)

Katarzyna Czechowicz

kap/ agt/