Rtęć to toksyczny metal ciężki, który może przemieszczać się przez powietrze, wodę i glebę, gromadząc się w roślinach i zwierzętach. Wiadomo, że głównym magazynem rtęci jest gleba, która przechowuje jej 3 razy więcej niż oceany i 150 razy więcej niż atmosfera.

Naukowcy zebrali dane z prawie 19 tys. pomiarów rtęci w glebach całego świata i na ich podstawie stworzyli model, pokazujący, jak pierwiastek ten jest rozłożony na różnych głębokościach. Odkryli, że w pierwszym metrze gleby znajduje się około 4,7 miliona ton rtęci, co jest dwukrotnie większą liczbą niż wcześniejsze szacunki.

Najwyższe poziomy zanieczyszczenia zidentyfikowano na obszarach o dużej i gęstości roślinności, takich jak tropiki, ale także w wiecznej zmarzlinie i w regionach o dużej gęstości zaludnienia. Z kolei na terenach nagich, takich jak zarośla lub łąki, gleba miała stosunkowo niskie poziomy rtęci.

Aby zrozumieć, w jaki sposób ocieplenie klimatu może wpływać na badane zagadnienia, naukowcy połączyli swój model z zestawami danych reprezentujących przyszłe scenariusze klimatyczne. Wyliczyli, że wraz ze wzrostem temperatur na świecie, roślinność także będzie się rozwijać intensywniej, co może prowadzić do jeszcze większej kumulacji rtęci w glebie, ponieważ rośliny mają zdolność do jej absorbowania. Zaś kiedy obumierają, pierwiastek wraz z ich szczątkami wprowadzany jest do podłoża.

Sprawia to, że wysiłki mające na celu ograniczenie emisji rtęci, takie jak podpisana w 2017 r. Konwencja z Minamaty, której celem jest globalne ograniczenie emisji tego pierwiastka i narażenia na niego, mogą okazać się niewystarczające w obliczu zmian klimatycznych.

Dlatego autorzy analizy podkreślają, że potrzebne są bardziej rygorystyczne i długoterminowe działania na rzecz jednoczesnego ograniczenia emisji zarówno rtęci, jak i dwutlenku węgla.

Katarzyna Czechowicz

kap/ zan/