"W przypadku jednej z prac, która była prezentowana podczas panelu, mieliśmy do czynienia z dialogiem dwóch sieci neuronowych. Jednak bez artysty ten dialog by się nie odbył" - podkreśliła w rozmowie z PAP prof. Maj.

ESOF to czterodniowa konferencja z udziałem naukowców, która dotyczy związków nauki ze społeczeństwem, warunków prowadzenia badań naukowych oraz ich wpływu na społeczeństwo. Jej celem jest stymulowanie debaty na tematy związane z nauką, a także analiza społecznych, kulturowych i gospodarczych konsekwencji przełomowych odkryć naukowych.

"Całe AI jest bazowane na osiągnięciach ludzkości, a wiedza ta nie jest wymyślona przez AI. Póki nie jest to świadomy byt, to nie jest to uśrednienie ludzkich dokonań" - wyjaśnił Piotr Ceglarek z Akademii Sztuk Pięknych w Katowicach.

Hasło przewodnie konferencji to "Życie zmienia naukę". Dotyczy ono transformacji w kilku obszarach - energetycznej, zdrowotnej, środowiskowej, społecznej oraz cyfrowej. O cyfrowej transformacji dyskutowali specjaliści z Centrum Badań Nad Sztuką Nowych Mediów, Kulturą i Technologią Uniwersytetu Śląskiego, podczas panelu o "nowych mediach".

"Nowe technologie rodzą nowe możliwości. I tak, jak z każdą technologią było w historii ludzkości - ludzkość jej używa: od inżynierów po artystów. Każda nowa technologia to kolejne narzędzie dla twórców, czyli nowe media" - tłumaczył PAP prof. Marian Oslislo z Akademii Sztuk Pięknych w Katowicach.

Jak podkreślali paneliści, jest wiele gatunków sztuki nowych mediów. Część z nich to gatunki, które wyewoluowały z wcześniej istniejących, jak np. muzyka cyfrowa, animacja czy VR.

"Mamy też takie gatunki, które są już typowo nowomedialne, czyli sztuka hybrydyczna, sztuka interaktywna, która przesuwa akcenty w innym kierunku, na przykład na zmysł dotyku w przypadku sztuki interaktywnej. Mamy też sztukę robotyczną, bioart, także bardzo wiele różnych gatunków" - powiedziała prof. Maj.

Jak dodała, AI Art stał się kolejnym gatunkiem, który wykorzystują artyści. Jednak sztuki nie muszą tworzyć wyłącznie artyści.

"Można zrobić teraz o wiele więcej niż dawniej. Wcześniej ta wiedza była inna, bo wychodziła z naszych aktywności, i nie mieliśmy tych narzędzi. Świat się ciągle zmienia, a dzieło sztuki może stworzyć każdy" - podkreślił prof. Oslislo.

Dziennikarka PAP w rozmowie z panelistami nawiązała do pracy niemieckiego artysty Borisa Eldagsena, zatytułowanej "Pseudomnesia: The Electrician", która zwyciężyła w konkursie Sony World Photography Awards. Po ogłoszeniu w kwietniu 2023 r. wyników, fotograf odmówił przyjęcia nagrody. Wyjaśnił, że zdjęcie zostało wygenerowane przez sztuczną inteligencję.

Na pytanie, czy da się rozpoznać sztukę, która była wspomagana sztuczną inteligencją - i czy powinna być osobna kategoria konkursowa, specjaliści zgodnie stwierdzili, że należy usystematyzować ocenę sztuki AI.

"W niektórych przypadkach do pewnego stopnia jesteśmy w stanie powiedzieć, że to praca wspomagana AI. Jeszcze powiedzieć" - zaznaczyła prof. Maj. - "Tego problemu raczej się nie pozbędziemy, i to jest kwestia odpowiedzialności ludzi i rynku sztuki".

Wydarzenia w ramach Europejskiego Miasta Nauki 2024 w Katowicach trwają cały rok. Przygotowano z tej okazji 50 tematycznych tygodni, w ramach których prezentowane są zagadnienia naukowe z różnych dziedzin. Najbliższe to: tydzień kryształów (właśnie trwa - 10-16 czerwca), tydzień transportu przyszłości (17-23 czerwca) oraz tydzień Śląska (24-30 czerwca).

ESOF2024 jest organizowane przez Stowarzyszenie EuroScience, Urząd Miasta Katowice oraz Uniwersytet Śląski, który jest liderem Konsorcjum Akademickiego Katowice – Miasto Nauki 2024. W wydarzenie są także zaangażowane pozostałe uczelnie wchodzące w skład konsorcjum: Akademia Muzyczna w Katowicach, Akademia Sztuk Pięknych w Katowicach, Akademia Wychowania Fizycznego w Katowicach, Politechnika Śląska, Śląski Uniwersytet Medyczny w Katowicach i Uniwersytet Ekonomiczny w Katowicach.(PAP)

Julia Szymańska

jms/ zan/ js/