Rząd we wtorek o modernizacji reaktora jądrowego MARIA

Chodzi projekt uchwały Rady Ministrów w sprawie programu wieloletniego pod nazwą "Program modernizacji badawczego reaktora jądrowego MARIA umożliwiający jego eksploatację po 2027 r.".

Projekt został przygotowany przez Ministerstwo Klimatu i Środowiska.

Jak podano w uzasadnieniu do projektu uchwały, badawczy reaktor jądrowy MARIA jest jedynym w Polsce działającym reaktorem jądrowym i unikatowym w kraju i na świecie urządzeniem badawczym o "istotnym znaczeniu dla zdrowia publicznego, gospodarki i nauki".

Dodano, że po ponad 40-letniej pracy modernizacji wymagają niemal wszystkie układy technologiczne reaktora.

Wskazano, że alternatywnym rozwiązaniem byłaby budowa nowego reaktora badawczego, jednakże jej szacunkowy koszt wynosiłby ok. 2 mld zł, a koszty ewentualnej likwidacji reaktora przekroczyłyby wielokrotnie koszty jego modernizacji.

Możliwość sfinansowania w całości modernizacji polskiego reaktora badawczego z środków budżetowych, została zapisana w noweli ustawy o przygotowaniu i realizacji inwestycji w zakresie obiektów energetyki jądrowej oraz inwestycji towarzyszących oraz niektórych innych ustaw. Ustawa ta została w połowie marca tego roku podpisana przez Prezydenta RP Andrzeja Dudę i weszła w życie.

Jak podaje Narodowe Centrum Badań Jądrowych Świerk, na swojej stronie internetowej, budowę reaktora rozpoczęto w czerwcu 1970 r., a uruchomiono w grudniu 1974 r. w Instytucie Badań Jądrowych (obecnie Narodowe Centrum Badań Jądrowych) w Otwocku-Świerku pod Warszawą. Został on zaprojektowany i zbudowany przez polskich specjalistów.

MARIA jest reaktorem doświadczalno-produkcyjnym o mocy cieplnej do 30 MW i jednym z najwyższych strumieni neutronów wśród tego typu urządzeń. Dzięki unikatowej konstrukcji, w rdzeniu reaktora można napromieniać neutronami różnorodne materiały, np. materiały tarczowe do produkcji radioizotopów. W reaktorze MARIA wytwarzane są kluczowe radioizotopy dla medycyny nuklearnej.

W zapowiedzi uchwały w wykazie prac legislacyjnych i programowych Rady Ministrów wskazano, że wydłużenie eksploatacji reaktora ma fundamentalne znaczenie przede wszystkim dla zdrowia i życia polskich pacjentów.

Z produktów opartych na radioizotopach produkowanych w reaktorze MARIA korzysta ok. 17 mln ludzi na świecie. Według szacunków konsultanta krajowego w dziedzinie medycyny nuklearnej w Polsce przeprowadzane jest 380 tys. procedur medycyny nuklearnej rocznie.

Jak wskazano w projekcie uchwały, dzięki modernizacji reaktora MARIA radiofarmaceutyki pozyskiwane w Ośrodku Radioizotopów NCBJ-POLATOM zapewnią Polakom dostęp do obrazowania guzów nowotworowych i do ich leczenia po cenach niższych niż alternatywne rozwiązania zagraniczne. Radioizotopy produkowane w reaktorze będą wykorzystywane do ukierunkowanej terapii alfa, brachyterapii, sterylizacji krwi i obrazowania krwotoków wewnętrznych, terapii zapalenia i bólu stawów, diagnostyki i terapii raka wątroby, brachyterapii prostaty i mózgu, terapii raka tarczycy, czerniaka, raka piersi i jajników, guzów endokrynnych, scyntygrafii, badań pulmonologicznych i badań płynu mózgowo-rdzeniowego i innych. (PAP)

Nauka w Polsce, Łukasz Pawłowski

pif/ amac/