Pozostałości instalacji głównego portu morskiego starożytnego Rzymu, zbudowanego w okresie panowania cesarza Klaudiusza (41-54 r.) i powiększonego w czasach cesarza Trajana (98-117 r.), znajdują się w rejonie północnego ramienia ujścia Tybru.

Portus zbudowano w celu zastąpienia Ostii, najstarszego morskiego portu Rzymu z końca VII wieku p.n.e., którego pozostałości położone są w odległości 3 kilometrów od współczesnej linii brzegowej Morza Tyrreńskiego.

Naukowcy z australijskiego Uniwersytetu La Trobe w Melbourne ustalili, że Rzymianie już w II wieku umiejętnie rozwijali sieć śródlądowych wodnych połączeń dzięki przekopywaniu kanałów międy rzekami, a w rejonie Portus zbudowli system kanałów, dzięki któremu przez ponad 500 kolejnych lat Portus z powodzeniem wypełniał rolę głównego ośrodka handlu morskiego, który zaspokajał p[otrzeby stolicy Cesarstwa Rzymskiego.

Jak poinformowała dr Agata Lise-Pronovost, archeolog i geolog z Uniwersytetu La Trobe, akumulacja osadów w basenach starożytnych portów mogła natępować o wiele szybciej, niż w środowisku naturalnym, a w przypadku Portus w delcie Tybru osady denne gromadziły się w tempie ok. 1 metr na 100 lat.

Dzieje starożytnego portu w okresie jego użytkowania można szczegółowo odtworzyć dzięki kompleksowemu badaniu próbek osadów dennych, pozyskiwanych w formie długich walców dzięki specjalistycznym odwiertom wykonywanym w warstwie portowych osadów.

Takie złożone badanie, obejmujące prześwietlanie próbek promieniami X, ich datowanie metodą radiowęglową oraz ustalenie ich właściwości fizycznych i magnetycznych, a także analiza składu mineralnego, pozwala naukowcom poznać kolejność zdarzeń w historii portu wynikających nie tylko z przyczyn naturalnych, ale też będących skutkiem działań ludzi.

Według dr Lise-Pronovost zastosowana w Portus metoda badawcza może znacznie ulepszyć analizę chronostratygraficzną przedmiotu badań oraz rekonstrukcję osadów dennych w basenach starożytych portów. (PAP)

jot/ zan/