Multimedialny Gwiezdny Spektakl znalazł się w finale - w kategorii Zespół - tegorocznego konkursu Popularyzator Nauki, organizowanego przez serwis PAP - Nauka w Polsce oraz Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego.

W 2017 roku powstał zespół MGS. Ten skrót można rozwijać jako „Multimedialny Gwiezdny Spektakl” lub „Maj-Grębosz-Skrzek". Celem projektu jest przekazanie wszystkim zainteresowanym obrazu otaczającego nas świata, który wyłania się w wyniku rozwoju nauk przyrodniczych. Środkami do jego realizacji są muzyka, teksty literackie i filmowe ujęcia.

Adam Maj jest fizykiem jądrowym, od 2006 r. - profesorem nauk fizycznych, pracującym w Instytucie Fizyki Jądrowej Polskiej Akademii Nauk (IFJ PAN) w Krakowie. Prowadzi badania eksperymentalne z zakresu struktury jąder atomowych i mechanizmów reakcji jądrowych. Jako Zastępca Dyrektora IFJ PAN ds. Naukowych w latach 2011-2016 m.in. koordynował także popularyzację nauki w IFJ PAN. Z kolei dr hab. Jerzy Grębosz to adiunkt w IFJ PAN, autor publikacji z zakresu fizyki jądrowej i bestsellerowych książek na temat języka C++, a także uznanym popularyzatorem nauki. Józef Skrzek to natomiast kultowa postać na polskiej scenie muzycznej, lider słynnego w latach 1970-1990 w całej Europie zespołu rocka progresywnego SBB, multiinstrumentalista, wokalista i kompozytor.

Podczas swojej ponad dwuletniej działalności zespół MGS stworzył widowisko multimedialne pt. „Na styku dwóch nieskończoności” z muzyką Józefa Skrzeka, narracją filmową Jerzego Grębosza, w reżyserii Adama Maja. W powstaniu scenariusza do tego dzieła uczestniczyli także prof. Bogdan Fornal z IFJ PAN i Mark Riley z Florida State University. Twórcy wykorzystali także teksty literackie mieszkającego w Berlinie polskiego poety Krzysztofa Niewrzędy, zainspirowane jego rozmowami z prof. Majem.

Motto dzieła zawiera się w słowach: „Między ogromem Wszechświata a mikroświatem atomów, na styku tych dwóch nieskończoności żyjemy my, ludzie – przez jedno mgnienie oka”.

Widowisko to artystyczna wizja historii Wszechświata - jak podają twórcy: „malowana muzyką, światłem, obrazem filmowym i słowami narratora-naukowca”. Wiedzie ono widza od osobliwości tuż przed Wielkim Wybuchem (Bubble Universe), poprzez Wielki Wybuch, powstanie pierwiastków wodoru i helu, wyjaśnia mechanizm powstawania gwiazd i lekkich pierwiastków (od helu aż do żelaza) w trakcie gwiezdnej nukleosyntezy. Pokazuje przy tym spektakularne wybuchy Supernowych, w których powstają pierwiastki cięższe od żelaza. Wytworzone dzięki tym eksplozjom atomy rozprzestrzeniły się w bezmiar Wszechświata, a to umożliwiło powstanie życia. Nawiązuje do tego kulminacyjny utwór muzyczny – podniosła suita „Children of the Stars”, która mówi o nas, ludziach, żyjących, jak to sformułował Blaise Pascal, na styku dwu nieskończoności: mikroświatem atomów a makroświatem Wszechświata. Suitę skomponował na tę okazję Józef Skrzek.

Spektakl obejmuje nie tylko przeszłość: jego finał to wizja możliwego końca naszego Wszechświata. Może on nastąpić np. w wyniku Wielkiego Rozerwania (Big Rip) z ważną rolą supermasywnych czarnych dziur. Może też powstać nowa osobliwość i być może nowy Wszechświat.

Według autorów widowiska, jest ono przeznaczone praktycznie dla każdego - uczniów szkół podstawowych, studentów, zainteresowanych nauką dorosłych i naukowców. Bezpłatny spektakl odbył się 15 września 2019 r. w Sali Audytorium Maximum Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie. Obejrzało go ok. 1000 osób. Zaproszenia na widowisko rozdawane były wśród mieszkańców Krakowa, a do ich odbioru twórcy zachęcali na antenie Radia RMF. Józef Skrzek wykonywał swoje kompozycje na pianinie i pięciu syntezatorach, zaś Jerzy Grębosz prowadził narrację. W realizacji spektaklu, oprócz członków zespołu MGS, udział wzięli światowej sławy muzycy - Mirosław Muzykant (instrumenty perkusyjne) i CzeT Minkus (trąbka elektryczna), a także 50-osobowy chór I Liceum Ogólnokształcącego w Krakowie pod dyrekcją Ryszarda Żróbka. W końcowym fragmencie widowiska udział wzięła Ela Skrzek (wokal), a także, debiutując na scenie wystąpiły dwie uczennice szkoły podstawowej - Wiktoria Minda (obój) i Julia Minda (saksofon). W miarę pozyskiwania funduszy, twórcy planują dodatkowe pokazy oraz przygotowanie jego dalszej części.

PAP - Nauka w Polsce, Marek Matacz

mat/ zan/