„Skalne miasta” to tytuł kolejnej ekspozycji czasowej z cyklu „Bliskie spotkania z..” prezentowanej do połowy czerwca br. w Muzeum Archeologicznym w Poznaniu. Wystawa ukazuje osady oraz wytwórczość Indian zamieszkujących niegdyś obszar Arizony i Nowego Meksyku w USA.
Indianie Anasazi (I – XIII/XIV wiek) zasłynęli m.in. z wybudowania setek kilometrów dróg łączących osady, mimo że nie znali koła i nie używali zwierząt pociągowych. Po ich nagłym zniknięciu zbudowane przez nich niezwykłe skalne miasta oraz puebla (z hiszp. osada) opustoszały. Natknęli się na nie wiele wieków później Indianie Nawaho. Nadali oni swym nieznanym poprzednikom, których kunszt budowniczy podziwiali, miano „starożytnych obcych”, co w języku Athapaskan brzmi Anasazi. Wszystkie plemiona indiańskie zamieszkujące ten obszar określa się mianem Pueblo.
Na wystawie zaprezentowano szereg fotografii Joanny Minksztym ukazujących skalne miasta wraz z obszernym komentarzem na temat dawnych i obecnych cywilizacji indiańskich. Szeroko omówiono sztukę wytwarzania naczyń ceramicznych, w której ludzie ci osiągnęli mistrzostwo, mimo że początkowo nie stosowali nawet koła garncarskiego. Na ekspozycji można obejrzeć kilka oryginalnych naczyń wykonanych jeszcze przez Indian Anasazi. Obecnie zabytki te należą do zbiorów Muzeum Archeologicznego w Poznaniu.
Jak informują muzealnicy, sztuka wyrabiania naczyń jest ważnym aspektem życia również wśród współczesnych Indian. Umiejętność ta zawsze cieszyła się wśród nich szacunkiem, gdyż stanowi łącznik z tradycją przodków, a naczynia takie nadal pełnią ważną symboliczną rolę w różnych ceremoniach. Garncarstwo jest także źródłem dochodu dla wielu rodzin. Tak samo było w przeszłości, gdy naczynia gliniane wymieniano na żywność i inne artykuły pierwszej potrzeby, a także dobra luksusowe, takie jak muszle czy turkusy. Obecnie sprzedawane są przede wszystkim turystom oraz kolekcjonerom i stanowią ważną dziedzinę tradycyjnej sztuki Indian Pueblo. Obecnie tradycyjna ceramika wytwarzana jest co najmniej w 15 pueblach, a cena naczynia, w zależności od jego jakości i zdobienia, waha się od 400 dolarów do nawet 40 tys. dolarów.
„Polecamy przyjrzeć się szczególnie glinianej misie, którą wykonał przedstawiciel kultury Mimbres (Swarts Ruin, dolina Mimbres, Nowy Meksyk, USA) około 1000 lat temu. Naczynie wewnątrz jest zdobione charakterystycznym wzorem geometrycznym. Ciekawostką jest fakt, że prof. C. C. Lamberg-Karlovsky – były dyrektor Peabody Museum w USA stwierdził, że nie przekazałby tej misy nawet na prośbę królowej angielskiej” – zachęcają muzealnicy.
Wystawę przygotowały dr Małgorzata Winiarska-Kabacińska z Muzeum Archeologicznego w Poznaniu i dr Joanna Minksztym z Muzeum Etnograficznego w Poznaniu.
PAP - Nauka w Polsce
szz/ ula/
Fundacja PAP zezwala na bezpłatny przedruk artykułów z Serwisu Nauka w Polsce pod warunkiem mailowego poinformowania nas raz w miesiącu o fakcie korzystania z serwisu oraz podania źródła artykułu. W portalach i serwisach internetowych prosimy o zamieszczenie podlinkowanego adresu: Źródło: naukawpolsce.pl, a w czasopismach adnotacji: Źródło: Serwis Nauka w Polsce - naukawpolsce.pl. Powyższe zezwolenie nie dotyczy: informacji z kategorii "Świat" oraz wszelkich fotografii i materiałów wideo.
