Nauka dla Społeczeństwa

29.03.2024
PL EN
29.07.2009 aktualizacja 29.07.2009

Termoluminescencyjne badanie cegieł zamku krzyżackiego

Zamek malborski.Fot. S. Zdziebłowski
Zamek malborski.Fot. S. Zdziebłowski

<strong>Metodę luminescencyjną do badania wieku cegieł zamku w Malborku zastosowali - po raz pierwszy na terenie Polski - naukowcy z <a href="http://www.umk.pl/">Uniwersytetu Mikołaja Kopernika (UMK) w Toruniu</a>.</strong> &quot;Obecna precyzja metody pozwala na uzyskiwanie rezultatów, które mogą zadowolić badaczy nie tylko architektury średniowiecznej, ale także nowożytnej. Rzetelnie przeprowadzone pomiary oraz analiza ich wyników pozwala osiągnąć precyzję wieku rzędu 3-5 proc.&quot; - zapewnia kierująca pracami dr Alicja Chruścińska.

Projekt, którego celem jest ustalenie wieku cegieł użytych do budowy krzyżackiej siedziby, specjaliści z Zespołu Datowania Luminescencyjnego Zakładu Fizyki Półprzewodników i Fizyki Węgla w Instytucie Fizyki UMK prowadzą od trzech lat.

\"StanowiskoW czasie badań fizycy wykorzystują zjawisko stymulowanej luminescencji. Z fragmentów ceramiki czy cegieł pozyskuje się ziarna kwarcu i skaleni a następnie mierzy się ich sygnał luminescencyjny w czasie podgrzewania do 500 °C. Metoda umożliwia pomiar czasu od wypalenia badanego przedmiotu lub od ostatniego jego podgrzania do temperatury co najmniej 300°C.

Metoda luminescencyjna jest stosowana głównie w datowaniu wieku ceramiki i osadów geologicznych. W celu wykonania właściwych ekspertyz fizycy współpracują ściśle z archeologami, geologami i historykami. Metoda jest szeroko stosowana na świecie przy określaniu autentyczności zabytków. Badania cegieł wykonywane w Malborku to pierwsze tego typu analizy na terenie Polski.

W Malborku próbki pobrano z podziemi, gdzie panowały niezmienne warunki wilgotnościowe i gdzie nie padały promienie słoneczne, które mogłyby zafałszować wyniki analiz. Naukowcy mieli również pewność, że cegły nie pochodzą z późniejszych przebudów zamku. Próbki pochodziły z Wysokiego Zamku, Pałacu Wielkiego Mistrza i Wielkiego Refektarza. Dotychczasowe badania wykazały zbieżność z ustaleniami historyków, co dobrze wróży metodzie. Dzięki temu może być zastosowana do datowania innych konstrukcji, na temat których brak źródeł pisanych.

Wiedza o etapach powstania zamku krzyżackiego jest w dalszym ciągu niepełna. Historycy bazują na niewielkiej liczbie źródeł średniowiecznych. Wiadomo, że zamek istniał już przed 1280 rokiem, ale powiększono go znacząco w latach 1331-1343. Badania fizyków poprzedzono dogłębną analizą budowy poszczególnych części twierdzy.

PAP - Nauka w Polsce, Szymon Zdziebłowski

agt/

Przed dodaniem komentarza prosimy o zapoznanie z Regulaminem forum serwisu Nauka w Polsce.

Copyright © Fundacja PAP 2024