Ocieplenie klimatu skutkuje coraz częstszymi i dłuższymi falami groźnych dla człowieka upałów, przed czym od lat ostrzegają klimatolodzy. Większość ich prognoz pomija jednak jeden bardzo istotny czynnik, który może dodatkowo pogorszyć sytuację: wilgotność powietrza.

Jak sugeruje najnowsze badanie zespołu z Instytutu Ziemi Uniwersytetu Columbia (USA), to właśnie rosnąca wraz z ociepleniem wilgotność powietrza może jeszcze w tym stuleciu spowodować, że w niektórych regionach świata upał stanie się dla ludzi nie do zniesienia. Nie tylko zakłóci ich pracę i codzienność, ale wręcz zagrozi zdrowiu i życiu - zwłaszcza tam, gdzie wiele osób pracuje na świeżym powietrzu, np. na farmach oraz plantacjach i nie ma dostępu do klimatyzacji.

Wykorzystując modele globalnego klimatu, naukowcy sporządzili prognozy przyszłych tzw. temperatur mokrego termometru (ang. wet bulb), oddających łączny efekt wysokiej temperatury i wilgotności powietrza. Temperatura mokrego (wilgotnego) termometru to najniższa temperatura, która może powstać w wyniku parowania przy niezmienionym ciśnieniu. Pomiar polega na owinięciu termometru mokrym materiałem i odczycie wartości po odparowaniu wody. Parowanie pobiera ciepło, więc temperatura termometru mokrego jest niższa niż ”suchego”.

Okazało się, że już w latach 70. tego stulecia wysokie temperatury "mokrego termometru", które obecnie odnotowuje się może raz w roku, mogą w niektórych regionach występować nawet przez 100 do 250 dni.

Zagrożone są znaczne obszary południowo-wschodnich Stanów Zjednoczonych, Amazonię, zachodnia i środkowa Afryka, południowe krańce Bliskiego Wschodu i Półwyspu Arabskiego, północ Indii i wschodnie Chiny.

Na południowym wschodzie USA zdarza się obecnie, że temperatury "mokrego termometru" sięgają czasem ciężkich do zniesienia dla człowieka 29 lub 30 st. C. Według badaczy w latach 70. lub 80. taka pogoda będzie panować przez 25 do 40 dni każdego roku.

Jako granicę, po przekroczeniu której większość osób nie byłoby w stanie normalnie funkcjonować poza pomieszczeniami, naukowcy uznali w wyniku eksperymentów 32 st. C. – oczywiście mierzoną metodą mokrego termometru.

"Takie warunki obecnie właściwie nigdy nie występują, w większości miejsc ludzie nigdy ich jeszcze nie doświadczyli. Ale według naszej prognozy stanie się tak jeszcze w tym stuleciu" – mówi główny autor badania, Ethan Coffel z Uniwersytetu Columbii.

Badanie przewiduje, że w ciągu najbliższych 50-60 lat temperatury zaczną przekraczać granicę 32 st. C. podczas 1-2 dni na południowym wschodzie USA oraz 3-5 dni w częściach Ameryki Południowej, Afryki i Azji. Ucierpią setki milionów ludzi na całym świecie, jednak najbardziej dotkniętym regionem będą według naukowców gęsto zaludnione północno-wschodnie Indie.

"Dla wielu ludzi temperatury mokrego termometru sporo poniżej 32 st. już są nie do zniesienia. Pojawią się u nich najróżniejsze problemy" – potwierdza współautor Radley Horton z Uniwersytetu Columbia.

Ale może być jeszcze gorzej, dodaje. Według badania niektóre regiony świata mogą pod koniec tego stulecia doświadczyć temperatury "mokrego termometru" 35 st. C. – uznanej za granicę, przy której bez sztucznego chłodzenia ludzie umierają w ciągu kilku godzin. Praktycznie więc nie będą się nadawały do zamieszkania.

Oczywiście najgorszego można jeszcze uniknąć - podkreślają badacze w publikacji, jeżeli w następnych dekadach uda się globalnie znacząco zmniejszyć emisje gazów cieplarnianych.

Większość ludzi dużo gorzej znosi połączenie upału z dużą wilgotnością, niż same wysokie temperatury. Wysoka wilgotność zmniejsza skuteczność chłodzenia ciała człowieka poprzez pocenie, spowalniając proces odparowywania potu ze skóry. Temperatura ciała rośnie powyżej tolerowanej, organy są przeciążone i przestają funkcjonować, co grozi letargiem, chorobą, a nawet śmiercią.

Więcej szczegółów tutaj: https://www.eurekalert.org/pub_releases/2017-12/teia-hmp122017.php (PAP)

dwo/ zan/