Zmarły niespełna rok temu wybitny znawca i badacz meteorytów prof. Łukasz Karwowski został upamiętniony w nazwie nowego minerału, odkrytego w Jordanii przez naukowców z Uniwersytetu Śląskiego. Karwowskiit należy do fosforanów z grupy niespotykanego na Ziemi merrillitu.
Fosforany są głównym nośnikiem fosforu w materii kosmicznej. Niektóre z fosforanów odkrytych w meteorytach nie zostały dotąd znalezione w skałach powstałych na Ziemi, inne są obecne zarówno na Ziemi, jak i w kosmosie.
Jak poinformował Uniwersytet Śląski, należący do grupy merrillitu karwowskiit, znaleziony w okolicach jordańskiego miasta Al Qatrana, jest zarówno ziemskim, jak i meteorytowym minerałem. Współwystępuje z nikelfosfidem, znajdowanym dotąd tylko w meteorytach.
Autorami odkrycia są badacze z Uniwersytetu Śląskiego: profesorowie Evgen Galuskin i Irina Galuskina z Wydziału Nauk Przyrodniczych uczelni oraz prof. Joachim Kusz i dr Maria Książek z Wydziału Nauk Ścisłych i Technicznych. Współpracowali z nimi Yevgeny Vapnik z Uniwersytetu Ben-Guriona w Israelu oraz dr Grzegorz Zieliński z Państwowego Instytutu Geologicznego – Państwowego Instytutu Badawczego w Warszawie.
W końcu października nowy minerał i jego nazwę zatwierdziła Komisja Nowych Minerałów, Nomenklatury oraz Klasyfikacji przy Międzynarodowej Asocjacji Mineralogicznej (CNMNC-IMA).
Upamiętniony w nazwie minerału prof. Łukasz Karwowski (1945–2022) był legendą Wydziału Nauk o Ziemi oraz Wydziału Nauk Przyrodniczych Uniwersytetu Śląskiego. Ten wybitny geolog, mineralog i petrograf był światowej klasy badaczem meteorytów, założycielem i wieloletnim prezesem Polskiego Towarzystwa Meteorytowego.
Do jego specjalizacji należały właśnie fosforany, pośród których najbardziej typowym jest niespotykany na Ziemi merrillit. Był odkrywcą dwóch nowych minerałów fosforanowych znalezionych w meteorycie Morasko - jednym z najbardziej znanych polskich meteorytów, który zderzył się z powierzchnią Ziemi około 5–6 tys. lat temu. Składa się on w głównie z metalicznego żelaza, ale można znaleźć w nim także bogactwo fosforanów - w tym niewystępujące na Ziemi.(PAP)
Nauka w Polsce
mab/ bar/
Fundacja PAP zezwala na bezpłatny przedruk artykułów z Serwisu Nauka w Polsce pod warunkiem mailowego poinformowania nas raz w miesiącu o fakcie korzystania z serwisu oraz podania źródła artykułu. W portalach i serwisach internetowych prosimy o zamieszczenie podlinkowanego adresu: Źródło: naukawpolsce.pl, a w czasopismach adnotacji: Źródło: Serwis Nauka w Polsce - naukawpolsce.pl. Powyższe zezwolenie nie dotyczy: informacji z kategorii "Świat" oraz wszelkich fotografii i materiałów wideo.
