Jeden z odkrywców minerałów, prof. Ryszard Kryza wyjaśnia, że niektóre z fosforanów odkrytych w obiektach pozaziemskich nie były do tej pory znalezione w skałach powstałych na Ziemi. "Fosforany są głównym nośnikiem fosforu w materii kosmicznej, a ogromne zainteresowanie nimi wynika m.in. z ważnej roli, jaką miał pełnić fosfor przy powstaniu życia w naszym układzie słonecznym" - tłumaczy kierownik Zakładu Mineralogii i Petrologii w Instytucie Nauk Geologicznych Uniwersytetu Wrocławskiego na stronie internetowej uczelni.

Moraskoit jest przezroczysty i ma niespotykany w warunkach ziemskich skład chemiczny. Jego poszczególne ziarenka osiągają wielkość do 300 mm. Czochralskit swoją nazwę zawdzięcza oczywiście postaci Jana Czochralskiego. Skład chemiczny czochralskitu również jest odmienny od znanych dotychczas fosforanów. Jednak - jak zastrzega prof. Kryza - szczegółowe informacje o tym minerale wkrótce opublikują czasopisma specjalistyczne.

Odkrycia nowych minerałów dokonali mineralodzy z pięciu polskich ośrodków uniwersyteckich, prowadzący badania kierowane przez prof. Łukasza Karwowskiego z Uniwersytetu Śląskiego i prof. Andrzeja Muszyńskiego z Uniwersytetu Adama Mickiewicza w Poznaniu. W pracach uczestniczyli też badacze z: Uniwersytetu Wrocławskiego, Politechniki Wrocławskiej i Akademii Górniczo-Hutniczej w Krakowie.

Meteoryt Morasko zderzył się z powierzchnią Ziemi około 5–6 tys. lat temu. "Morasko – jeden z najbardziej znanych polskich meteorytów – okazuje się źródłem coraz to nowych odkryć naukowych" - zauważa prof. Kryza. Składa się on w głównie z metalicznego żelaza, ale można znaleźć w nim też bogactwo fosforanów. "Oprócz dość pospolitego na Ziemi apatytu, występuje kilka innych fosforanów o bardziej „egzotycznych” nazwach: buchwaldyt, brianit, merrillit, oraz dwa zupełnie nowe, nieznane dotąd minerały – moraskoit i czochralskit" - zaznacza wyjaśnia prof. Kryza.

Obydwa nowe fosforany oficjalnie zatwierdziła już Komisja Nazewnictwa i Klasyfikacji Nowych Minerałów Międzynarodowej Asocjacji Mineralogicznej (CNMNC IMA). Holotypy (okazy minerałów opisane po raz pierwszy na świecie) przekazano Muzeum Mineralogicznemu UWr, które jest jednym z zaledwie dwóch muzeów w Polsce upoważnionych do ich przechowywania.

Holotypy będzie można wkrótce zobaczyć w oddziale Muzeum Mineralogicznego przy ul. Kuźniczej 22 podczas Dolnośląskiego Festiwalu Nauki 18 i 19 września. Po tym terminie Muzeum planuje dołączyć je do obecnej stałej wystawy holotypów i kotypów.

Szczegółowe informacje na temat nowych fosforanów są dostępne na stronie internetowej. 

PAP - Nauka w Polsce

ekr/ mki/