Szalla to rozległy kompleks starożytnych i średniowiecznych ruin na przedmieściach Rabatu, wpisany na Listę Światowego Dziedzictwa UNESCO i mający powierzchnię ponad 3 km2 (dla porównania kompleks antycznych ruin w Pompejach liczy ok. 0,44 km2). W trakcie ostatnich prac archeologicznych odkryto, że w starożytności był to ośrodek tętniący życiem - odnaleziono tam m.in. łaźnie termalne i dzielnice robotnicze.

Już wcześniej ustalono, że pierwszymi osadnikami na tych terenach byli prawdopodobnie Fenicjanie. Następnie miasto stało się kluczową placówką imperium rzymskiego - od II do V wieku. Ufortyfikowana nekropolia i otaczające ją osady powstały w pobliżu Oceanu Atlantyckiego, wzdłuż brzegów rzeki Bu Rakrak. Nowe znaleziska obejmują m.in. cegły z inskrypcją w języku neopunickim, który istniał jeszcze przed przybyciem Rzymian do Maroka.

Pozostałości starożytnej zabudowy - jak wykazały najnowsze badaniach - są rozleglejsze niż w przypadku stanowiska archeologicznego Volubilis, powszechnie odwiedzanych ruin położonych 179 km na wschód od Rabatu.

Prof. Abdelaziz El Khayari, archeolog z marokańskiego Narodowego Instytutu Dziedzictwa i Nauk Archeologicznych, specjalizujący się w badaniach okresu przedislamskiego, uznał, że znaczenie badanego właśnie miejsca wynika z bliskości oceanu - dzięki temu miasto to stało się ważnym punktem na mapie handlu morskiego, ułatwiając wymianę takich materiałów, jak np. włoski marmur czy afrykańska kość słoniowa. Jak zaznaczył w trakcie prezentacji wyników najnowszych badań, archeologom nadal nie udało się odkryć właściwego portu.

Wśród znalezionych artefaktów jest m.in. statua kobiety - być może bogini lub władczyni - w drapowanym stroju. Archeolodzy podkreślili, że jest to pierwszy tego rodzaju posąg odkryty w Maroku od lat 60. ub. wieku.

Marokański minister ds. młodzieży, kultury i komunikacji Mehdi Ben Said oświadczył, że jest przekonany, iż ruiny staną się atrakcją turystyczną. Jego resort przeznaczył już na projekt ich odsłaniania 455 tys. euro i kwota ta ma być podwojona w następnym roku i każdym kolejnym aż do zakończenia wykopalisk. Jak powiedział, Volubilis przyciąga rocznie 500 tys. zwiedzających. Liczy on, że ruiny w Szalli będzie odwiedzało nawet 1 mln osób rocznie. (PAP)

Magdalena Barcz

bar/ zan/