Wielobarwną mozaikę, liczącą 1800 lat, odkryto na stanowisku archeologicznym Huerta de Otero w mieście Mérida (prowincja Badajoz), niedaleko granicy z Portugalią.

Stanowisko to jest badane od 1976 r. Już wtedy odkryto pozostałości dużej, bogatej willi ("domus"). Kolejny etap badań rozpoczął się w 2019 r. Odnaleziono wówczas pozostałości kilku nowych pomieszczeń, a także ulicy biegnącej równolegle do murów miasta.

Najnowszym odkryciem jest mozaika o powierzchni 30 m2, przedstawiająca w centralnej części głowę Meduzy. Wokół Meduzy - według relacji archeologów - umieszczono maski, wzory geometryczne oraz przedstawienia dzikiej przyrody, wśród których jest ryba oraz cztery kolorowe pawie, będące symbolami czterech pór roku.

Sama Meduza jest umiejscowiona w centrum wzorzystego ośmiokąta, który - zdaniem naukowców - obrazuje tarczę Ateny (według mitologii głowę Meduzy odciął Perseusz, wykorzystując do tego wypolerowaną tarczę, w której widział oblicze potwora).

Meduza ma okrągłą twarz, wyłupiaste oczy, rozczochrane włosy, lekko odwróconą głowę i skrzydła wystające ze skroni.

Jak podał archeolog z Barraeca II Professional School dr José Vargas, Meduzę przedstawiono z charakterystycznymi grubymi brwiami, co miało znaczenie "apotropaiczne", czyli chroniące przed złem (wierzono bowiem, że spojrzenie w oczy Meduzie mogło obrócić patrzącego w kamień).

Mitologiczną Meduzę, najmłodszą z Gorgon, początkowo przedstawiano jako potwora z wijącymi się wężami zamiast włosów, brodą i groźnie wyglądającymi zębami. W okresie rzymskim, ok. 100 roku n.e., Meduza - jak opisał dr Vargas - miała już po prostu gęste, kręcone włosy, rozwiane na wietrze i odwróconą głowę - na wzór przedstawień Aleksandra Wielkiego.

Jak powiedział dyrektor Monumental City Consortium Félix Palma, mozaika jest w bardzo dobrym stanie. Odkryto również dobrze zachowane fragmenty malowideł i motywy rzeźbiarskie w pozostałościach budynku.

Jedna z interpretacji mozaiki sugeruje, że skrzydła wystające z czoła Meduzy mogą wiązać ją z inną postacią z mitologii - boskim posłańcem Merkurym. Jednak ukazywanie Meduzy ze skrzydłami może wynikać po prostu z wolności artystycznej i indywidualnego podejścia do mitologii, zgodnie z którym dodanie skrzydeł tej postaci podkreśla jej szybkość oraz nadprzyrodzoną, śmiercionośną naturę.

Hiszpańskie miasto Mérida, będące stolicą regionu Estremadura, jest nazywane "hiszpańskim Rzymem". Zostało założone przez Oktawiana Augusta w 25 r. p.n.e. Za czasów rzymskich powstał tu m.in. teatr, amfiteatr, świątynie, mosty i akwedukty, których część przetrwała do dziś.(PAP)

Zdjęcia mozaiki - w artykule na stronach Ratusza miasta Mérida.

Magdalena Barcz

bar/ agt/