O życiu Kopernika w ciekawych czasach
„Wstrzymał Słońce, ruszył Ziemię, polskie go wydało plemię” – tę rymowankę zna pewnie większość Polaków. Z podaniem szczegółów dotyczących życia Mikołaja Kopernika nie byłoby już tak łatwo, bo i niewiele jest źródeł historycznych na ten temat. Napisania biografii astronoma podjął się Wojciech Orliński.
Już na wstępie autor – dziennikarz, pisarz, nauczyciel chemii – wyraźnie podkreśla, że jego książka pt. „Kopernik. Rewolucje” nie jest napisana przez historyka, a przez dziennikarza właśnie.
Orliński zapewnia, że starał się trzymać udokumentowanych faktów i wyraźnie zaznaczać swoje hipotezy lub te zaczerpnięte od innych autorów. „Hipotez, domysłów, gdybania i mniemania będzie tu bardzo dużo. Nie da się inaczej napisać biografii kogoś, co do którego niepewne są już nawet daty narodzin i śmierci” – wskazuje autor, dodając, ze „kopernikologia jest niczym podróż przez ocean hipotez, na którym rzadko napotykamy wyspy niepowtarzalnych faktów”.
Autor przeprowadza czytelnika przez życie Mikołaja Kopernika – opisując jego wykształcenie, podróże i codzienną pracę (która wcale nie dotyczyła astronomii). Pojawiają się też informacje o jego rodzicach, najbliższej rodzinie, współpracownikach.
Życie Kopernika jest punktem wyjścia do obszernej opowieści o kontekście historyczno-polityczno-społecznym przełomu XV i XVI wieku, dającej wyobrażenie o realiach tamtych czasów. Szerokie historyczne tło jest opisane w sposób lekki i wciągający – mowa m.in. o politycznych rozgrywkach (kto z kim, a kto przeciw komu i jakie to miało następstwa), losach polskich królów, konflikcie z Krzyżakami i samej Warmii, gdzie „rozgrywa się akcja”.
Jednak z drugiej strony, te zawarte na ponad 400 stronach szczegółowe opisy intryg i losów między innymi kolejnych biskupów momentami były dla mnie – nie historyka – zbyt rozciągnięte i męczące. Sięgnęłam po tę książkę z uwagi na tytułowego Kopernika, spodziewając się czegoś więcej. Dla mnie sam tytuł jest nieco mylący – to raczej nie biografia sensu stricto, a raczej opowieść snuta wokół życia tego wybitnego astronoma. Rozumiem zamysł autora, jednak czuję lekki niedosyt.
Mimo to pozycja jest godna polecenia, zwłaszcza na ten rok – Rok Mikołaja Kopernika.
Książka „Kopernik. Rewolucje” Wojciecha Orlińskiego ukazała się nakładem Wydawnictwa Agora.
Agnieszka Kliks-Pudlik
