Europejskie Dni Archeologii (EDA) zostały zainagurowane w środę sesją naukową w Muzeum Archeologicznym i Rezerwacie Krzemionki, oddziale Muzeum Historyczno-Archeologicznego w Ostrowcu Świętokrzyskim.

„To moment, w którym skupiamy uwagę na promowaniu archeologii, prac archeologów i znaczeniu archeologicznego dziedzictwa kulturowego. Każdego roku jest coraz więcej wydarzeń, bierze w nich coraz więcej osób. Cieszy też to, że rośnie społeczna świadomość co do znaczenia dziedzictwa archeologicznego” – powiedziała PAP dyrektor Narodowego Instytutu Dziedzictwa. Dodała, że inauguracja EDA nieprzypadkowo odbywa się w Muzeum Archeologicznym i Rezerwacie Krzemionki.

„Krzemionki to jedno z najważniejszych miejsc w Polsce, wpisane na Listę Światowego Dziedzictwa UNESCO. To zdecydowanie najlepsze miejsce do inauguracji Europejskich Dni Archeologii” – podkreśliła Zalasińska.

Pascal Ratier z francuskiego Narodowego Instytutu Archeologicznych Badań Ratowniczych (Inrap) poinformował podczas konferencji, że EDA obchodzone są w tym roku w 33 krajach, a towarzyszy im ponad 1,7 tys. wydarzeń w całej Europie.

„Celem Europejskich Dni Archeologii jest przeciągnięcie do archeologii nowych odbiorców, zwiększenie świadomości społecznej jeśli chodzi o ochronę i zachowanie dziedzictwa archeologicznego oraz co do całej sekwencji badań archeologicznych. Jest to robione poprzez otwarcie dla ludzi miejsc, w których te badania są prowadzone” – zaznaczył europejski koordynator EDA.

W Krzemionkach koło Ostrowca Świętokrzyskiego znajduje się największy na świecie kompleks prehistoryczny kopalni krzemienia. Kopalnie powstały w okresie neolitu i wczesnej epoki brązu, około 5 tys. lat temu.

„Krzemionki to unikatowe miejsce, ale nawet ono wymaga reklamy. Na brak zainteresowania nie możemy narzekać. Ale oferta Europejskich Dni Archeologii jest okazją do zachęcenia nie tylko turystów, które przyjeżdżają do nas z odległych zakątków Polski i zagranicy, ale również osoby, które mieszkają kilka, kilkadziesiąt kilometrów od Krzemionek. Może przy okazji tej oferty, którą kierujemy do nich zechcą zapoznać się z pomnikiem prahistorii człowieka” – powiedział PAP Andrzej Przychodni, dyr. Muzeum Historyczno-Archeologicznego w Ostrowcu Świętokrzyskim.

Efektem prowadzonej w Krzemionkach działalności jest pole górnicze o powierzchni prawie 80 hektarów, na którym znajduje się około 4 tys. kopalń. Można tam prześledzić wszystkie techniki pozyskiwania krzemienia: od najprostszych jam, po duże skomplikowane kopalnie osiągające głębokości 10 m. Skałę wapienną drążono, tworząc rozległe komory o wysokości z reguły nieprzekraczającej jednego metra.

Do stanowisk pracy wiodły ciasne korytarze prowadzone w gruzie wypełniającym wyeksploatowane części kopalni. Licowanie ścian chodników gładkimi płytami odrywanymi od stropu ułatwiało przemieszczanie się. Krzemienie pasiaste były i pozyskiwane ze złoża za pomocą kamiennych kilofów i dźwigni wykonanych z poroża. Urobek transportowano w koszach lub workach i przenoszono na powierzchnię, gdzie następowała jego obróbka.

Rejon dawnej wsi Krzemionki koło Ostrowca Świętokrzyskiego jest jedynym w swoim rodzaju dziedzictwem przeszłości. Prehistoryczne pola górnicze w Krzemionkach, Borowni, Koryciźnie oraz relikty osady na wzgórzu Gawroniec w Ćmielowie zostały w roku 2019 wpisane na Listę Światowego Dziedzictwa UNESCO jako Krzemionkowski Region Prehistorycznego Górnictwa Krzemienia Pasiastego.

Europejskie Dni Archeologii potrwają od 16 do 18 czerwca. W całej Polsce wydarzeniu towarzyszyć będą wystawy, sesje naukowe oraz pikniki prezentujące bogactwo dziedzictwa archeologicznego. W organizację wydarzenia włączają się muzea, instytucje kultury i edukacji, samorządy terytorialne i stowarzyszenia.(PAP)

Nauka w Polsce, Janusz Majewski

maj/ pat/