Jak poinformował Wydział Biologii UW, interdyscyplinarna grupa badaczy, działająca w ramach sieci naukowej CurvoBio (do której należy dr Łucja Kowalewska), otrzymała dofinansowanie projektu pt. „European Curvature and Biology Network” w ramach najnowszego europejskiego programu COST (European Cooperation in Science and Technology). Dr Kowalewska w składanym wniosku pełniła funkcję Secondary Proposer, a podczas realizacji projektu wejdzie w skład Management Committee (MC) z ramienia Polski.

Finansowany projekt zakłada zacieśnienie współpracy między różnymi dyscyplinami naukowymi (biologia, matematyka, fizyka, medycyna, inżynieria materiałowa) w celu zgłębienia wpływu krzywizny powierzchni na zachowanie komórek i tkanek.

"Komórki i tkanki oddziałują z otaczającym je środowiskiem fizycznym i posiadają zdolność do wyczuwania i reagowania na sygnały mechaniczne, tworząc w ten sposób kluczowe sprzężenie zwrotne między rozwojem kształtu, reakcją biologiczną i fizyką otaczającego środowiska. Poprzez wymianę wiedzy i stworzenie wspólnego języka możliwe będzie odkrycie nowych informacji na temat zależności między formą i funkcją biologiczną" - opisuje Wydział Biologii UW na stronie internetowej.

Badacze przewidują, że wyniki badań mogą mieć szerokie zastosowanie zarówno w kontekście badań podstawowych, jak i m.in. poszukiwaniu nowych terapii.

Program COST to międzyrządowa inicjatywa europejska, której celem jest rozwijanie współpracy w zakresie badań naukowych. Został ustanowiony w 1971 r. i jest najstarszym europejskim programem w dziedzinie współpracy naukowej. Obecnie obejmuje 36 krajów członkowskich Unii Europejskiej oraz krajów współpracujących. Celem programu jest ułatwianie współpracy zespołów badawczych z różnych krajów pracujących w podobnych dziedzinach - poprzez finansowanie wymiany, spotkań, konferencji, publikacji.

Już w grudniu 2022 r. dr Kowalewska była współautorką artykułu o roli krzywizny w układach biologicznych, opublikowanego w piśmie "Advanced Materials". Organizmy tworzą różnorodne złożone kształty, które mogą transformować i dostosowywać swoją formę, gdy wchodzą w interakcje ze środowiskiem fizycznym. W artykule opisano najnowsze badania dotyczące tych złożonych interakcji realizowanych na poziomie subkomórkowym, komórkowym czy tkankowym, wskazujące na szeroką gamę mechanizmów, które umożliwiają organizmom nie tylko wyczuwanie i reagowanie na środowisko fizyczne, ale także modyfikowanie i kontrolowanie najbliższego otoczenia.

Postawiono wówczas nowe pytania dotyczące roli geometrii, a w szczególności lokalnej krzywizny systemów biologicznych w tych procesach. Rozwój technologii badawczych "pozwala na stosowanie interdyscyplinarnego podejścia w badaniach krzywizny systemów biologicznych w szerokim zakresie skal długości – od tworzenia układów błonowych, opisywanych różnymi typami powierzchni minimalnych, przez pojedyncze komórki zdolne do wykrywania i reagowania na miejscową krzywiznę środowiska hodowlanego, aż po większe skale, np. proces przebudowy kości, silnie zależny od aspektu geometrycznego, czy tworzenie drewna reakcyjnego u roślin" - opisywał Wydział Biologii UW.

Dr Łucja Kowalewska jest adiunktem na Wydziale Biologii UW. W 2015 r. obroniła rozprawę doktorską pt. "Biogeneza chloroplastów - strukturalny, molekularny i funkcjonalny poziom organizacji organellum". W czasie inauguracji bieżącego roku akademickiego na Wydziale Biologii UW wygłosiła wykład "Nanomorfologia jako źródło funkcji biologicznej". (PAP)

Nauka w Polsce

bar/ agt/