Clostridioides difficile to beztlenowa bakteria, która może powodować zapalenie jelita grubego i zagrażającą życiu biegunkę (nawet kilkadziesiąt wypróżnień dziennie) u osób z nieprawidłowym składem mikrobioty jelitowej (dysbiozą). Co więcej, sama C. difficile potrafi szkodzić pożytecznym bakteriom kolonizującym jelita, określanym jako mikrobiota jelitowa. Zakażenie tą bakterią szerzy się drogą pokarmową i dotyczy przede wszystkim osób w starszym wieku, przebywających w szpitalach i domach opieki, przyjmujących leki obniżające odporność. Co ciekawe, nosicielami C. difficile jest kilka proc. osób dorosłych, ale aż około połowy noworodków i niemowląt.

Standardowe leczenie infekcji C. difficile opiera się na podawaniu antybiotyków, co jednak może jeszcze zaostrzyć problemy z dysbiozą. U prawie jednej trzeciej zakażonych osób po krótkotrwałym efekcie leczenia następuje nawrót infekcji. Według danych CDC, w samych tylko Stanach Zjednoczonych występuje rocznie około 250 000 infekcji C. difficile, z czego 12 000 kończy się zgonem.

Przeszczep stolca zdrowej osoby do jelita dotkniętego dysbiozą ma na celu przywrócenie zdrowej mikrobioty, co znacząco zmniejsza ryzyko nawrotu C. difficile. Kał można przeszczepić za pomocą kolonoskopii, sondy nosowo-żołądkowej lub nosowo-dwunastniczej, lewatywy lub kapsułki. Amerykański Urząd ds. Żywności i Leków zatwierdził ostatnio produkt do przeszczepu kału w celu zapobiegania nawrotom C. difficile, który można podawać jako lewatywę.

Współpracując z innymi lekarzami ze Stanów Zjednoczonych, gastroenterolog dziecięcy Aamera Imdad z Upstate Medical University w Syracuse przeanalizował dane z sześciu badań klinicznych z udziałem łącznie 320 osób dorosłych, w których oceniono skuteczność i bezpieczeństwo przeszczepu kałowego w leczeniu nawracającego zakażenia C. diff. Dwa badania (https://doi.org/10.1002/14651858.CD012774.pub3) przeprowadzono w Danii. W większości włączonych badań porównano przeszczep mikrobioty jelitowej ze standardową antybiotykoterapią z użyciem wankomycyny, która jest powszechnie stosowana w tego rodzaju zakażeniach.

Po przeszczepie 77 proc. leczonych nie doświadczyło ponownej infekcji w ciągu ośmiu tygodni, w porównaniu z 40 proc. osób, które otrzymały same antybiotyki. W porównaniu ze standardowym leczeniem z użyciem antybiotyków mniejsze były także skutki uboczne.

"Po tym, jak osoba z infekcją C. diff zostanie wyleczona antybiotykami, istnieje około 25 proc. szans, że w ciągu następnych 8 tygodni wystąpi u niej kolejny epizod infekcji C. difficile - powiedział Imdad. - Przy drugim epizodzie ryzyko to sięga już około 40 proc., a przy trzecim - prawie 60 proc. Tak więc gdy jesteś w tym cyklu, coraz trudniej jest się z niego wydostać. Przeszczepy mikrobiomu jelitowego mogą odwrócić dysbiozę, a tym samym zmniejszyć ryzyko nawrotu choroby".

Drugi przegląd, również prowadzony przez dr Imdada, dotyczy zastosowania przeszczepów kałowych w leczeniu nieswoistego zapalenia jelit (IBD), terminu używanego głównie do opisania dwóch stanów: wrzodziejącego zapalenia jelita grubego i choroby Leśniowskiego-Crohna. W tym przypadku dane nie są jeszcze rozstrzygające. Zanim można będzie rozważyć przeszczep mikrobioty jelitowej w leczeniu IBD konieczne będą dalsze badania.(PAP)

Autor: Paweł Wernicki

pmw/ zan/