Przeznaczone dla dzieci bezpłatne czasopismo Frontiers for Young Minds opublikowało drugą Kolekcję Nobla - pięć nowych artykułów. Aby upewnić się, że artykuły te są jasne, pouczające i fascynujące dla młodych ludzi czołowi naukowcy nawiązali bezpośredni kontakt z młodymi recenzentami - dziećmi w wieku od 8 do 15 lat.

To już drugi tom Nobel Collection, zawierający artykuły napisane przez laureatów Nagrody Nobla. Ukończony tom 1 zawiera teksty 10 noblistów, którzy piszą o swoich przełomowych odkryciach - od neuronauki po krystalografię, od symulacji komputerowych po ekonomię behawioralną.

Nowe teksty to:

„Węch: It Smells Good to Be Alive” - napisany przez Richarda Axela, laureata Nobla w dziedzinie fizjologii lub medycyny w roku 2004. Ile zapachów potrafimy rozpoznać? Jak mózg rozpoznaje zapachy i dlaczego wywołują one różne reakcje u różnych zwierząt i ludzi?

„Telomere Power: How to live longer and heathier” (Moc telomerów: Jak żyć dłużej i zdrowiej), autorstwa Elizabeth Blackburn (Nagroda Nobla w 2009 roku w dziedzinie fizjologii lub medycyny). Rzeczy, które robimy codziennie – ćwiczenia, jedzenie, a nawet sposób myślenia – mogą zmienić bardzo podstawowe jednostki w naszych komórkach. Telomery to obrońcy DNA, a telomeraza je utrzymuje. Jak czynniki środowiskowe i społeczne mogą wpływać na naszą biologię?

„Resolution Revolution – Seeing the Molecules of Life with Electron Cryomicroscopy”(Rewolucja rozdzielczości - obserwacja molekuł życia dzieki kriomikroskopii elektronowej) napisany przez Richarda Hendersona (wraz z Noą Segevem), uhonorowanego Nagrodą Nobla w dziedzinie chemii w 2017 r. Nowe techniki obrazowania pozwalają biologom strukturalnym zobaczyć podstawowe elementy budulcowe życia. Poszukiwanie struktury molekularnej u ludzi, zwierząt, roślin i drobnych mikroorganizmów zostało zrewolucjonizowane dzięki technice w kriomikroskopii elektronowej, w której elektrony przechodzą przez schłodzone preparaty mikroskopowe.

„Defying Gravity? On The Magic Tricks of Superfluids” (Na przekór grawitacji? O magicznych trikaczh supercieczy) autorstwa Michaela Kosterlitza, nagrodzonego Noblem w dziedzinie fizyki w 2016 roku. Jak normalny płyn jest schładzany i staje się nadciekły – i co może wtedy zrobić!

„Neutrinos: The Ghost Particles that Make Up Our Universe” (Neutrina: cząstki duchy, które tworzą Wszechświat) — napisany przez Arthura B. McDonalda, laureata Nagrody Nobla w dziedzinie fizyki w 2015 roku. Jak powstał Wszechświat i jak działa? Artykuł opisuje przełom w pomiarach neutrin, fundamentalnego budulca Wszechświata, oraz tego, co może nam to powiedzieć o jego ewolucji od Wielkiego Wybuchu.

Tekstów w tomie 2 przybędzie jeszcze w tym roku, co da młodym ludziom więcej okazji do zrozumienia największych odkryć naszych czasów i wzbudzenia zainteresowania nimi. Ponad 100 milionów ludzi obejrzało tom 1 w mediach społecznościowych.

Tom pierwszy (w j. angielskim) można zobaczyć tu: https://kids.frontiersin.org/collections/21781/the-nobel-collection-volume-1

Tom drugi tutaj: https://kids.frontiersin.org/collections/49554/the-nobel-collection-volume-2 (PAP)

Autor: Paweł Wernicki

pmw/ agt/