Marsjański łazik Perseverance pobrał ostatnio dwie nowe próbki z powierzchni planety. Nastąpiło to 2 i 6 grudnia. W przeciwieństwie do 15 wcześniejszych próbek skalnych, tym razem materiał został pobrany ze sterty piasku i pyłu nagromadzonego przez wiatr, podobnej do diun (ruchomych wydm piaskowych), ale nieco mniejszej.

Próbki zostały umieszczone w specjalnych metalowych pojemnikach. Jeden z nich zostanie pozostawiony na powierzchni Marsa w celu późniejszego zabrania go na Ziemię w ramach misji Mars Sample Return, aby przebadać materiał dokładnie w ziemskich laboratoriach.

Większość zgromadzonych przez Perseverance próbek do późniejszych badań na Ziemi to materiał z odwiertów w skałach, ale naukowcy planują także zbadanie regolitu, czyli pokruszonych skał i pyłu. Pozwoli to dowiedzieć się więcej o geologicznych procesach zachodzących na Czerwonej Planecie, a dodatkowo odpowiednio przygotować się na wyzwania, które mogą czekać na astronautów, gdy w przyszłości polecą na Marsa.

Regolit może wpływać na wszystko - od skafandrów kosmicznych po panele słoneczne, jest więc interesujący zarówno dla naukowców, jak i inżynierów. Pył i regolit mogą uszkodzić statek kosmiczny lub instrumenty naukowe. Regolit może zakłócać działanie delikatnych elementów i spowalniać łazik. Jego ziarna mogą też stanowić problem dla astronautów – na przykład regolit księżycowy okazał się wystarczająco ostry, aby tworzyć mikroskopijne dziurki w skafandrach kosmicznych w trakcie misji Apollo na powierzchni Księżyca.

Ale regolit może być także przydatny. Może stanowić tarczę ochronną dla bazy marsjańskiej, chroniąc przed promieniowaniem. Z tym trzeba jednak uważać, bowiem powierzchnia Marsa zawiera nadchlorany, toksyczne związki mogące szkodzić zdrowiu astronautów w przypadku, gdyby większa ich ilość dostała się do organizmu.

Próbki są pobierane przez Perseverance przy pomocy wiertła zamontowanego na robotycznym ramieniu. W przypadku regolitu zastosowano specjalnie przygotowane wiertło, odpowiednie do pobierania sypkiego materiału. Wcześniej intensywnie testowano jego projekt na Ziemi przy pomocy symulowanego regolitu utworzonego ze skał wulkanicznych skruszonych na fragmenty o różnych rozmiarach, od pyłu do kamyków. Przy tych testach opierano się na zdjęciach regolitu i innych danych zgromadzonych przez wcześniejsze misje marsjańskie.

„Wszystko, czego dowiemy się o rozmiarach, kształcie i chemii ziaren regolitu, pomoże nam w zaprojektowaniu i przetestowaniu lepszych narzędzi dla przyszłych misji. Im więcej mamy danych, tym bardziej realistyczne symulacje możemy prowadzić” - tłumaczy Iona Tirona z NASA Jet Propulsion Laboratory, która kierowała pobieraniem najnowszych próbek regolitu.

Misja łazika Perseverance zaczęła się wystrzeleniem z Ziemi 30 lipca 2020 roku oraz lądowaniem na powierzchni 18 lutego 2021 roku, po raz pierwszy transmitowanym przez kamery zamontowane na sondzie kosmicznej. W jej trakcie po raz pierwszy dokonano także lotu dronem w atmosferze innej planety, a także przeprowadzono eksperyment wytwarzania tlenu ze składników marsjańskiej atmosfery.(PAP)

cza/ agt/