Badanie kliniczne fazy 1 przeprowadzili naukowcy z National Institutes of Health (USA). Trwało od 13 września do 16 listopada 2021 r. i miało miejsce w NIH Clinical Center w Bethesda w stanie Maryland oraz w I Walter Reed Army Institute of Research (WRAIR) w Silver Spring w stanie Maryland. W badaniu wzięło udział 18 ochotników otrzymujących różne dawki L9LS podskórnie lub dożylnie. Pojedyncze wstrzyknięcie potencjalnego przeciwciała monoklonalnego (mAb) znanego jako L9LS okazało się bezpieczne i wysoce ochronne u dorosłych z USA narażonych na pasożyta malarii.

Uczestnicy pozwolili komarom przenoszącym pasożyta malarii ugryźć się w przedramię pięć razy, począwszy od dwóch do sześciu tygodni po otrzymaniu mAb. Personel medyczny ściśle monitorował uczestników i zapewniał odpowiednie leczenie w przypadku zakażenia. L9LS w pełni ochronił 15 z 17 (88 proc.) uczestników przed zakażeniem malarią podczas 21-dniowego okresu prowokacji. Wszyscy ochotnicy w grupie kontrolnej, którzy nie otrzymali L9LS, ulegli zakażeniu i zostali szybko poddani leczeniu, które przebiegło bez powikłań. Co zachęcające, czterech z pięciu uczestników, którzy otrzymali niską podskórną dawkę mAb, było chronionych przed malarią.

Dodatkowe badania kliniczne oceniające, czy L9LS może zapobiegać malarii w okresie od 6 do 12 miesięcy są obecnie prowadzone u niemowląt i dzieci w Mali i Kenii, gdzie malaria występuje endemicznie. Badanie sponsoruje National Institute of Allergy and Infectious Diseases (NIAID), część NIH.

Opracowana przez naukowców z NIH Vaccine Research Center (VRC), będącego częścią NIAID L9LS to laboratoryjna wersja naturalnie występującego przeciwciała o nazwie L9, pochodzącego z krwi ochotnika, który otrzymał eksperymentalną szczepionkę przeciwko malarii. Przeciwciało zapobiega malarii, neutralizując pasożyty w skórze i krwi, zanim zdążą one zainfekować komórki wątroby.

L9LS jest podobne do potencjalnego przeciwciała przeciwmalarycznego znanego jako CIS43LS, które VRC opracowało i które w małym badaniu wykazało skuteczne działanie ochronne po podaniu drogą dożylną. Jednak L9LS ma dwa do trzech razy silniejsze działanie. Zwiększenie siły działania pozwoliło zastosować wstrzyknięcie podskórne, metodę bardziej opłacalną łatwiejszą do przeprowadzenia niż wlew dożylny.

„Te wczesne wyniki badań klinicznych wykazujące, że przeciwciało monoklonalne podawane podskórnie może chronić ludzi przed malarią, są bardzo zachęcające – powiedział dyrektor NIAID, dr Anthony S. Fauci, główny doradca medyczny prezydenta Stanów Zjednoczonych. - Jednorazowa interwencja, która chroni przed malarią przez sześć miesięcy do roku, może znacząco zmniejszyć zachorowalność i śmiertelność wśród dzieci w regionach endemicznych malarii i zaoferować skuteczne narzędzie zapobiegawcze pracownikom służby zdrowia, personelowi wojskowemu i podróżującym na te obszary”.

„To pierwszy dowód na to, że przeciwciało monoklonalne może zapewnić ochronę, gdy jest podawane drogą podskórną, co ma istotne implikacje dla szerokiego zastosowania klinicznego i osiągnięcia celu, jakim jest wyeliminowanie malarii – powiedział dr Robert Seder, kierownik Sekcji Immunologii Komórkowej w VRC, który kierował rozwojem L9LS. - Nie możemy się doczekać wyników w większych badaniach terenowych, które pomogą ustalić skuteczną dawkę”.

Malaria to przenoszona przez komary choroba, wywoływana przez pasożytnicze pierwotniaki- zarodźce malarii (Plasmodium). Światowa Organizacja Zdrowia (WHO) szacuje, że w 2020 roku około 240 milionów ludzi zachorowało na malarię, a około 627 000 zmarło.

Nieproporcjonalnie duże obciążenie malarią obserwuje się w Afryce Subsaharyjskiej – aż 80 proc. wszystkich zgonów z powodu malarii to zgony tamtejszych dzieci poniżej 5. roku życia.

Choć istnieje już szczepionka zapobiegająca malarii; jej skuteczność pozostawia wiele do życzenia.

Więcej na ten temat w materiałach źródłowych: DOI: 10.1056/NEJMoa2034031 (2021);DOI: 10.1056/NEJMoa2203067 (2022).(PAP)

Autor: Paweł Wernicki

pmw/ agt/