Wystawa została zaprezentowana w środę przed gmachem Urzędu Marszałkowskiego. Przygotowało ją Oddziałowe Biuro Edukacji Narodowej Delegatury IPN w Bydgoszczy.

"Marian Rejewski przez swoją pracę, oddanie ojczyźnie oraz służbę wojskową uratował dziesiątki, setki tysięcy istnień ludzkich. Złamanie kodu Enigmy ostatecznie przełożyło się na zwycięstwo nad Niemcami w II wojnie światowej oraz uchronienie wielu istnień, głównie żołnierzy" - mówił marszałek województwa Piotr Całbecki.

Marszałek województwa ocenił, że tylko "prawda może dać fundament solidnej przyszłości". Mówił o tym, że nadal na Zachodzie nie jest w pełni znana historia Rejewskiego, a wiele powstających o Enigmie filmów mija się z prawdą, rzeczywistością. Wskazał, że szczególnie w dobie wojny, którą Rosja rozpętała na Ukrainie, istotna jest prawda.

"Prezydent Putin mówi 9 maja, że w Buczy Ukraina w kilka dni po wyjściu z tej miejscowości Rosjan, przygotowała mistyfikację zbrodni. W głowie się nie mieści, żeby w XXI wieku ludzie tego słuchali, klaskali. Szokuje w ogóle to, że ktoś ma czelność to powiedzieć. W normalnym świecie taki ktoś nie powinien w ogóle istnieć. A tego kłamstwa na co dzień, wszędzie ogrom" - mówił Całbecki.

Dlatego dziękował pomysłodawcom wystawy za odsłanianie prawdziwych kart historii Polski, kart często przemilczanych przez inne kraje - w tym przypadku m.in. Wielką Brytanię.

"Chciałbym z tego otwarcia przekazać jedno przesłanie, jak pięknie można połączyć matematykę z miłością do ojczyzny. Cały życiorys Rejewskiego pokazuje, że ta +królowa nauk+ nie bez powodu ma taką rangę w naszym życiu" - mówił zastępca dyrektora oddziału IPN w Gdańsku Mirosław Golon.

Po otwarciu wystawy w Urzędzie Marszałkowskim odbyło się spotkanie z prof. Robertem Gawłowskim, autorem biografii Rejewskiego "Jestem tym, który rozszyfrował Enigmę. Nieznana historia Mariana Rejewskiego". Książkę tą zaprezentowano uczestnikom spotkania w trakcie prelekcji.

Marian Rejewski (ur. 16 sierpnia 1905 r. w Bydgoszczy - zm. 13 lutego 1980 r. w Warszawie), polski matematyk i kryptolog, był do 1939 r. pracownikiem wywiadu wojskowego (Biuro Szyfrów nr 4). Stworzony przez niego wspólnie z Jerzym Różyckim i Henrykiem Zygalskim zespół w styczniu 1933 r. złamał kod niemieckiej maszyny szyfrującej Enigma i zbudował jej działającą kopię.

Rejewski, jako jedyny z zespołu, wrócił po wojnie w 1946 r. z Wielkiej Brytanii do Polski, gdzie czekała na niego żona i dwójka dzieci. Do emerytury pracował w bydgoskich zakładach na podrzędnych stanowiskach. Prawdę o swych dokonaniach ujawnił w napisanych w 1967 r. wspomnieniach.

W Bydgoszczy są liczne upamiętnienia Rejewskiego. To m.in. pomnik, tablice pamiątkowe i mural, a jego imię noszą ulica, szkoła i jeden z tramwajów. (PAP)

autor: Tomasz Więcławski

twi/ dki/