Wraz z zanieczyszczeniem powietrza rośnie częstość gruczolakoraka płuc

Jak wynika z wcześniejszych badań, gruczolakorak płuc jest rodzajem nowotworu, w przypadku którego ważną rolę odgrywają czynniki genetyczne, środowiskowe i związane ze stylem życia, podczas gdy rak płaskonabłonkowy płuca jest często powiązany z historią palenia.

Badania przeprowadził międzynarodowy zespół, kierowany przez naukowców z Uniwersytetu Technologicznego Nanyang w Singapurze (NTU Singapore). Jak wykazały, wzrost poziomu sadzy o 0,1 mikrograma na metr sześcienny (μg/m3) w atmosferze ziemskiej jest związany z 12 proc. wzrostem zachorowalności na LADC na świecie.

Sadza to produkt powstający w trakcie niepełnego spalania paliw i innych materiałów zawierających w swoim składzie chemicznym znaczne ilości węgla. Głównym, choć nie jedynym składnikiem sadzy jest amorficzna postać węgla. Drobne cząstki sadzy (o wielkości poniżej 2,5 µm) unoszące się w powietrzu tworzą aerozol zwany czarnym węglem, będący jednym z głównych składników smogu. Światowa emisja czarnego węgla związana z działalnością człowieka wynosi około 4,8 mln ton rocznie, z czego ponad połowa przypada na Azję. Cząsteczki sadzy wpływają na zmianę klimatu, ponieważ absorbują światło widzialne oraz podczerwień.

Liczba palaczy na całym świecie spadała o 0,26 proc. rocznie, o prawie sześć proc. w latach 1990-2012. Rak płuc pozostaje główną przyczyną zgonów z powodu nowotworów, z około 1,8 milionami zgonów w 2020 r., według CA: A Cancer Journal for Clinicians.

Prof. Joseph Sung z NTU powiedział: „W naszym badaniu byliśmy w stanie ustalić, że globalny wzrost gruczolakoraka płuc jest prawdopodobnie związany z zanieczyszczeniem powietrza w ostatnich dziesięcioleciach. Nie było jasne, dlaczego na całym świecie widzimy więcej kobiet i więcej osób niepalących u których rozwija się rak płuc. Nasze badanie wskazuje na znaczenie czynników środowiskowych, powodujących określone typy raka płuc”.

Przeanalizowano dane Światowej Organizacji Zdrowia (WHO) z lat 1990-2012 dotyczące raka płuc, Zestaw danych dotyczących rozpowszechnienia palenia uzyskano z Institute for Health Metrics and Evaluation, niezależnego globalnego centrum badań nad zdrowiem. Statystyki dotyczące zanieczyszczenia zostały uzyskane z National Aeronautics i NASA. Analizowane zanieczyszczenia to sadza, siarczany i PM2,5.

Związek między zanieczyszczeniem a częstością występowania zarówno LADC, jak i LSCC był silniejszy u kobiet niż u mężczyzn. Globalnie roczny przyrost sadzy o 0,1 μg/m3 wiązał się z 14-proc. wzrostem LADC u kobiet w porównaniu z dziewięcioma procentami u mężczyzn. Podobnie z LSCC.

Pomimo ogólnej tendencji spadkowej używania tytoniu, pozytywne skojarzenie między paleniem a LSCC wykazano dla kobiet w Azji, Ameryce Północnej i Oceanii, gdzie 1 proc. wzrost liczby palących kobiet był związany z 12-proc. wzrostem zachorowań na raka w tych regionach.

Pomimo niższego ogólnego odsetka palaczy na całym świecie, na całym świecie było więcej palaczy ze względu na ogromny wzrost populacji od 1980 do 2012, w wyniku czego liczba palących kobiet wzrosła o siedem procent.

Rosnąca częstotliwość występowania LADC jest szczególnie widoczna w Azji, gdzie rosną emisje czarnego węgla i siarczanów. LADC wśród mężczyzn w Azji odnotował największy trend wzrostowy - wzrost o 24 proc. rocznie, głównie za sprawą znaczących wzrostów w Japonii (38 proc. rocznie) i Korei Południowej (37 proc. rocznie). W przypadku kobiet w Azji LADC wzrósł o 25 proc. (w Japonii 43 proc. rocznie i Korei Południowej - 36 proc. rocznie).

Naukowcy zwracają uwagę na wyraźny trend zanieczyszczenia powietrza w Azji, w którym czarny węgiel (11,9 μg/m3/rok) i siarczan (35,4 μg/m3/rok) wykazały najwyższy wzrost na całym świecie, przy czym Korea Południowa odnotowała największy wzrost w przypadku obu zanieczyszczeń. (PAP)

Autor: Paweł Wernicki

pmw/ agt/