Badacze analizowali dane, które przez ponad dekadę zbierał Kosmiczny Teleskop Hubble’a. Generalnie zewnętrzna część Wielkiej Czerwonej Plamy porusza się szybciej niż część wewnętrzna, ale okazuje się, że zewnętrzny krąg coraz bardziej przyspiesza. W okresie od 2009 do 2020 roku szybkość wiatrów na obrzeżach Wielkiej Czerwonej Plamy wzrosła o 8 proc.

Wielka Czerwona Plama to gigantyczna burza w atmosferze Jowisza znana od kilkuset lat. Pierwsze wzmianki na jej temat pochodzą z XVII wieku. Wiatry w niej wiejące poruszają się w kierunku przeciwnym do wskazówek zegara, a ich prędkości przekraczają 640 km/h. Wiadomo, że plama nieco się kurczy, a mniej więcej w ostatnim stuleciu staje się bardziej kolista niż owalna. Aktualne jej rozmiary nadal pozwalają zmieścić w sobie Ziemię.

Dzięki satelitom i samolotom możemy nieustannie śledzić większe burze na Ziemi niemal w czasie rzeczywistym. „Na Jowiszu nie mamy tego typu przyrządów, więc nie możemy dokonywać nieustannych pomiarów wiatrów na miejscu. Teleskop Hubble’a to jedyny teleskop, który ma zasięg czasowy i rozdzielczość przestrzenną, które mogą szczegółowo pokazywać wiatry na Jowiszu” - mówi Amy Simon z NASA Goddard Space Flight Center w Greenbelt (Maryland, USA), która brała udział w badaniach.

Naukowcom udało wychwycić zmiany w prędkości wiatrów zachodzące w tempie poniżej 2,5 kilometra na godzinę na ziemski rok. Gdyby nie jedenastoletni zakres obserwacji z Teleskopu Hubble’a, nikt by nie wiedział, że zachodzi taki trend. Najmniejsze struktury, które można zobaczyć w Wielkiej Czerwonej Plamie dzięki zdjęciom z Teleskopu Hubble’a, mierzą 170 km.

Michael Wong z University of California w Berkeley (USA) był kierownikiem opisywanych badań. Zastosował nowe podejście do analizy danych archiwalnych, używając oprogramowania do śledzenia dziesiątek, a nawet setek tysięcy wektorów wiatru (kierunków i prędkości) w każdym przypadku, w którym Teleskop Hubble’a obserwował Jowisza. Naukowiec przeprowadził też testy statystyczne, aby potwierdzić, że trend wzrostu prędkości wiatrów jest realny.

Na razie nie wiadomo co jest przyczyną rosnącej prędkości wiatrów w Wielkiej Czerwonej Plamie. Przy pomocy Teleskopu Hubble’a nie jesteśmy w stanie dobrze zobaczyć niższych części burzy, wszystko poniżej pokrywy chmur jest niewidoczne w danych – tłumaczy Wong.

Wyniki badań ukazały się w czasopiśmie naukowym „Geophysical Research Letters”.

Źródło: https://esahubble.org/static/science_papers/heic2110/heic2110.pdf (PAP)

cza/ ekr/