We wtorek minister edukacji i nauki Przemysław Czarnek powiedział w Radiowej Jedynce, że w perspektywie kilkunastu tygodni będą gotowe wstępne przepisy projektu reformy Polskiej Akademii Nauk (PAN).

Szef MEiN poinformował, że w tej sprawie są już gotowe rekomendacje prof. Waldemara Parucha – przewodniczącego zespół doradczego do spraw rozwoju szkolnictwa wyższego i nauki. "One są bardzo cenne, interesujące. Pracuje nad nimi pan prof. Włodzimierz Bernacki, sekretarz stanu w Ministerstwie Edukacji i Nauki i grupa osób, która z nim współpracuje" – podał Czarnek.

Do tej zapowiedzi odniósł się w mediach społecznościowych prezes PAN prof. Jerzy Duszyński, który przyznał, że reforma PAN jest potrzebna "środowisku naukowemu w Polsce, a szczególnie koleżankom i kolegom z PAN".

"Dlatego prace nad reformą i jej założeniach od samego początku powinny toczyć się transparentnie i z włączeniem jak najszerszej grupy ekspertów. Apeluję o to szczególnie, gdy dowiaduję się, +że w perspektywie kilkunastu tygodniu będziemy mieli gotowe wstępne przepisy projektu reformy Polskiej Akademii Nauk+" - napisał.

W czwartek rzecznik PAN Piotr Karwowski przekazał PAP, że aktualnie nie są prowadzone żadne rozmowy akademii z MEiN, dotyczące jakichkolwiek projektów reformy PAN.

Próby przeprowadzenia reformy PAN trwają kilka lat. Prezes PAN prof. Jerzy Duszyński proponował już m.in., by w ramach reformy powołać Uniwersytet Polskiej Akademii Nauk (PAN); powstał też pomysł stworzenia konsorcjów z uczelniami lub szkół doktorskich. Jeszcze w 2017 r. prof. Duszyński informował, że nad koncepcjami reformy pracują w PAN różne grupy.

Dotychczas powstały również inne założenia reformy PAN, m.in.: tzw. projekt PAN-BETA, przygotowany przez trójkę akademików oraz propozycja przewodniczącego Porozumienia Instytutów Naukowych (PIN-PAN) prof. Lecha Mankiewicza. Wszystkie pomysły miały być omówione przez środowisko w ramach spotkań prezydium PAN, organizowanych w lokalnych oddziałach PAN. Proces ten przetrwała jednak epidemia koronawirusa.

W połowie kwietnia odbyło się spotkanie kierownictwa resortu edukacji i nauki z prezesem PAN. "Podczas spotkania kierownictwo ministerstwa szczegółowo wyjaśniło wszystkie wątpliwości. Po raz kolejny podkreślono również, że MEiN nie ma planów dotyczących zlikwidowania PAN. W czasie rozmowy zaznaczono, że Polska Akademia Nauk wymaga zreformowania, na co od dawna zwraca uwagę środowisko akademickie. Nie ma mowy jednak o tym, aby likwidować PAN" – napisało MEiN w komunikacie po tym spotkaniu.

Spotkanie było pokłosiem informacji ujawnionych na początku kwietnia przez portal OKO.press, który podał, że Polską Akademię Nauk miałby zastąpić Narodowy Program Kopernikański (NPK).

W wywiadzie dla "Dziennika Gazety Prawnej" na początku kwietnia wiceminister Włodzimierz Bernacki mówił, że Międzynarodowa Akademia Kopernikańska będzie skoncentrowana na innych celach niż PAN.

"Niedobrze się stało, że projekt ustawy o Narodowym Programie Kopernikańskim został ujawniony, zanim oficjalnie mogliśmy go przedstawić środowisku naukowemu, i powiązany z rzekomą likwidacją PAN" - dodał Bernacki.

O NPK mówił też minister edukacji i nauki Przemysław Czarnek. W kwietniowym wywiadzie dla "Gazety Polskiej" zaznaczał, że nie ma on nic wspólnego z PAN, lecz jest on dodatkową płaszczyzną wzmacniania polskiej nauki. Jednak pod koniec kwietnia wiceszef resortu edukacji i nauki Włodzimierz Bernacki poinformował w czasie posiedzenia podkomisji sejmowej, że MEiN nie są prowadzone prace nad projektem, który nazywa się Narodowy Program Kopernikański.

Bernacki mówił też w czasie tego posiedzenia o projektach reformy PAN. Zasugerował, żeby dokonać w ramach sejmowej podkomisji ich przegląd. W jego ocenie reforma PAN "powinna się dokonać". Jako jeden z problemów wskazał dwoistość struktury akademii w postaci PAN jako korporacji uczonych a z drugiej - jako zespołu instytutów badawczych.(PAP)

autor: Szymon Zdziebłowski

szz/ krap/