W sieci dostępne są już informacje o śladach po Polakach studiujących w Padwie. Prezentowane materiały dotyczą przede wszystkim zabytków w bazylice św. Antoniego, gdzie otaczane są czcią doczesne szczątki Wielkiego Cudotwórcy. Jest to część inicjatyw związanych z przypadającymi na rok 2022 obchodami 800-lecia Uniwersytetu w Padwie; uzupełnia też dwa tomy studiów, które powstały w ramach projektu badawczego Narodowego Programu Rozwoju Humanistyki.

Archiwa Państwowe podpisały z Uniwersytetem Opolskim umowę o współpracy przy projektach z zakresu archiwistyki cyfrowej, której głównym celem będzie rozwijanie portali internetowych, prezentujących wspólne działania w ramach projektów: Archiwalne Źródła Tożsamości, Ocalona Pamięć Wspólnoty oraz obchodów 800-lecia Uniwersytetu w Padwie. Kierownikami wymienionych projektów są: prof. Mirosław Lenart – badacz relacji polsko-włoskich, a także przewodniczący zespołu do spraw inicjatyw podejmowanych z okazji jubileuszu uniwersytetu padewskiego, oraz dr Sławomir Marchel, historyk-archiwista, zastępca dyrektora Archiwum Państwowego w Opolu.

"Niewiele osób zdaje sobie sprawę ze związków Uniwersytetu w Padwie z Polską i Polakami, którzy od początku istnienia padewskiego Ateneum, czyli od 1222 roku, wybierali to miasto jako miejsce swojej edukacji. Ślady tej obecności do dzisiaj można zobaczyć m.in. w odwiedzanej chętnie przez wiernych i turystów z całego świata bazylice, gdzie złożono doczesne szczątki świętego Antoniego. W ramach naszej misji chcemy przypomnieć o naszych rodakach, którzy byli drugą pod względem liczebności nacją na tej uczelni, co poświadcza m.in. zachowana księga nacyjna, gdzie znajdują się wpisy Polaków od końca XVI do XVIII wieku" - wyjaśnia prof. Lenart.

Na stronie znalazły się fotografie z opisem poloników oraz naniesionym na mapce świątyni miejscem, gdzie należy szukać poszczególnych zabytków, wśród których znajdują się m.in. relikwiarze ze szczątkami polskich świętych. Najstarszy relikwiarz pochodzi z XV stulecia, ale są również współczesne, spośród których uwagę i zainteresowanie wiernych i turystów skupia zwłaszcza ofiarowany przez Franciszkański Zakon Świeckich w Polsce w 2014 roku relikwiarz św. Jana Pawła II i św. Faustyny Kowalskiej.

"Polscy badacze wskazują na wyjątkowe znaczenie włoskiej uczelni dla naszej nauki, ponieważ w jej murach wykształciły się elity polskie XVI i początku XVII stulecia, co potwierdzają nazwiska tzw. „padewczyków”, uchodzących za osoby o wyrafinowanej kulturze oraz kompetencjach filologicznych czy medycznych. Warto przypomnieć, że to właśnie w bazylice poświęconej świętemu Antoniemu znajduje się do dziś płyta nagrobna Erazma Kretkowskiego, z wyrytym epigramem autorstwa Jana Kochanowskiego. Wspomniane Epitaphium Cretcovii nie tylko stanowi wymowne świadectwo pobytów w mieście nad Bacchiglione najwybitniejszego poety polskiego renesansu, ale też uchodzi za pierwszy drukowany jego utwór. Znalazł się on bowiem w zbiorze inskrypcji spisanych z padewskich monumentów i wydanych w Bazylei w roku 1560, a więc przed innymi drukami zawierającymi teksty tego poety" - wyjaśnia prof. Lenart.

W przestrzeniach świątyni znajdował się od 1607 roku ołtarz nacji polskiej. W umieszczonej pod nim krypcie składano ciała zmarłych rodaków, których liczne nagrobki i płyty pamiątkowe przypominają nie tylko o zmarłych, ale są niemym świadectwem zainteresowania miastem oraz nauką i kulturą, z jakimi wiązano terytorium Republiki Weneckiej. Świątynia w Padwie była także ważnym punktem trwania polskiej świadomości narodowej w okresie, kiedy Polska została wymazana z mapy Europy, czego świadectwem jest powstała pod koniec XIX wieku kaplica polska.

"Jej urządzenie miało ogromne znaczenie dla wrażliwości religijno-patriotycznej przedstawicieli narodu, żyjącego na terytorium podzielonym granicami zaborów. Z sanktuarium związana jest także osoba Camilla Boito, autora projektu regotyzacji bazyliki św. Antoniego w Padwie. Udział w tak ważnym przedsięwzięciu wybitnego architekta, mającego polskie korzenie za sprawą matki, hrabiny Józefiny Radolińskiej, jest niezwykle istotny nie tylko dla historii kultury polskiej, ale także dla kultury włoskiej. Dla tej ostatniej Boito pozostaje czołowym przedstawicielem nowego stylu w architekturze, reprezentującego idee młodego państwa powstałego na bazie idei Risorgimenta, oraz wskazywany jest jako promotor nowoczesnych koncepcji odnośnie konserwacji dzieł sztuki" - wylicza prof. Lenart.

Materiały przygotowane w ramach projektu są dostępne na stronie http://polskiearchiwa.eu/ . 

PAP - Nauka w Polsce, Marek Szczepanik

masz/ pad/