Ekstremalny w skali globu klimat Antarktydy cechuje duży zakres temperatur w ciągu roku oraz silne kontrasty regionalne. Pod koniec XX wieku większość zachodniej Antarktydy i Półwyspu Antarktycznego doświadczyła ocieplenia i przerzedzenia pokrywy lodowej (co przyczyniło się do podwyższenia poziomu oceanów). Natomiast biegun południowy - znajdujący się w centrum tego kontynentu na dużej wysokości - ochładzał się do lat 80. XX wieku i od tego czasu znacznie się nagrzał. Na te trendy wpływają naturalne i antropogeniczne zmiany klimatu, ale indywidualny wkład każdego z czynników nie jest dobrze poznany.

Jak wykazały badania prowadzone wspólnie z międzynarodowym zespołem naukowców przez profesora Ryana Fogta z University of Ohio (USA) i absolwenta tej uczelni Kyle`a Clema, w latach 1989-2018 biegun południowy ogrzał się o około 1,8 stopnia Celsjusza, co daje tempo +0,6 stopnia Celsjusza na dekadę – trzy razy więcej niż średnia globalna. To jeden z najsilniejszych trendów ocieplenia na świecie.

Aby zbadać ocieplenie wnętrza Antarktydy, naukowcy analizowali dane ze stacji pogodowej na biegunie południowym, a także modele klimatyczne.

Według autorów badań zaobserwowany przez nich okres ocieplenia był spowodowany głównie naturalną zmiennością klimatu tropikalnego i prawdopodobnie został zintensyfikowany przez wpływ człowieka - wzrost emisji gazów cieplarnianych. Chodzi zwłaszcza o wysokie temperatury oceanów w zachodniej tropikalnej części Oceanu Spokojnego, które zmieniły wiatry na południowym Atlantyku w pobliżu Antarktydy i zwiększyły dopływ ciepłego powietrza na Biegun Południowy. Zmiany atmosferyczne wzdłuż wybrzeża Antarktydy są prawdopodobnie ważnym mechanizmem napędzającym anomalie klimatyczne w jej wnętrzu.(PAP)

Autor: Paweł Wernicki

pmw/ agt/