Jeden z najczęściej stosowanych herbicydów na świecie może zmniejszać bioróżnorodność, co powoduje, że ekosystemy są bardziej wrażliwe na zanieczyszczenie powietrza i zmiany klimatu – sugerują naukowcy z kanadyjskiego McGill University.
Artykuł na ten temat ukazał się w magazynie „Nature Ecology & Evolution”.
Powszechne stosowanie środka Roundup na całym świecie wywołało obawy o jego wpływ na zdrowie i środowisko. Od lat 90. ubiegłego wieku wykorzystanie herbicydu gwałtownie wzrosło, gdyż rolnicy zaczęli stosować zmodyfikowane genetycznie nasiona roślin, odporne na jego działanie. „Rolnicy spryskują swoje uprawy kukurydzy i soi, aby wyeliminować chwasty i zwiększyć produkcję, ale to doprowadziło do tego, że glifosat dostał się do środowiska. Np. w Quebecu ślady tego związku znaleziono w rzekach Montérégie” – powiedział prof. biologii Andrew Gonzalez.
Dla przetestowania, jak ekosystemy wodne reagują na zanieczyszczenie glifosatem, naukowcy wykorzystali małe eksperymentalne stawy, w których poddali plankton działaniu tego związku chemicznego. „Te małe gatunki z samego końca łańcucha pokarmowego odgrywają istotną rolę w utrzymywaniu w równowadze ekosystemów jezior i są kluczowym źródłem pożywienia dla mikroskopijnych zwierząt. Nasz eksperyment pozwolił nam zaobserwować w czasie rzeczywistym, jak algi uzyskują odporność na glifosat w słodkowodnych ekosystemach” – wyjaśnił badacz Vincent Fugère.
Naukowcy odkryli, że słodkowodne ekosystemy, które w umiarkowanym stopniu zanieczyszczono herbicydem, stawały się odporniejsze na późniejsze silniejsze skażenie – była to forma „szczepienia ewolucyjnego”. Badacze twierdzą, że wyniki są zbieżne z testowanym do tej pory jedynie w laboratorium procesem określanym jako „ewolucyjne ocalenie”. Poprzednie eksperymenty grupy Gonzaleza pokazały, że ten proces - gwałtowna ewolucja - może uratować przed wymarciem całą populację, jeśli wystawiona jest ona na wysoki poziom skażenia pestycydami.
Badacze zaznaczają jednak, że odporność na herbicydy odbija się na bioróżnorodności planktonu. „Obserwowaliśmy znaczącą utratę bioróżnorodności w stawach skażonych glifosatem. To może mieć poważny wpływ na właściwe funkcjonowanie ekosystemów i zmniejszyć szansę na zaadaptowanie się ich do nowych zanieczyszczeń i stresorów. To niepokojące, zważywszy na to, że wiele ekosystemów zmaga się z rosnącym ryzykiem zanieczyszczenia i zmian klimatycznych” – powiedział Gonzalez.
Naukowcy podkreślają, że niejasne pozostaje wciąż, jak gwałtowna ewolucja przyczynia się do odporności na herbicydy ekosystemów wodnych. Wiadomo już, że niektóre rośliny wykształciły genetyczną odporność na glifosat na polach, które są intensywnie opryskiwane herbicydem. Obecnie zespół prowadzi analizy genetyczne, które mają pomóc to wyjaśnić. (PAP)
mrt/ zan/
Fundacja PAP zezwala na bezpłatny przedruk artykułów z Serwisu Nauka w Polsce pod warunkiem mailowego poinformowania nas raz w miesiącu o fakcie korzystania z serwisu oraz podania źródła artykułu. W portalach i serwisach internetowych prosimy o zamieszczenie podlinkowanego adresu: Źródło: naukawpolsce.pl, a w czasopismach adnotacji: Źródło: Serwis Nauka w Polsce - naukawpolsce.pl. Powyższe zezwolenie nie dotyczy: informacji z kategorii "Świat" oraz wszelkich fotografii i materiałów wideo.
