Atacama Large Milimeter/submilimeter Array, czyli ALMA, to wielka sieć 66 radioteleskopów znajdujących się na płaskowyżu Chajnantor w Chile. Dzięki technice interferometrii pozwala na uzyskiwanie obrazów obiektów astronomicznych w niezwykle dużej rozdzielczości. Tę cechę ALMA postanowił wykorzystać zespół astronomów, którym kierował Felipe Alves z Max Planck Institute for Extraterrestrial Physics (MPE).

Naukowcy zbadali system oznaczony jako [BHB2007] 11, w którym znaleźli dwie niemowlęce gwiazdy - najmłodsze członkinie małej gromady gwiazd w ciemnej mgławicy Barnard 59, która jest częścią skupiska obłoków międzygwiazdowego pyłu zwanego Mgławicą Fajka.

Jak tłumaczą naukowcy, na obrazie widoczne są dwa zwarte źródła, które prawdopodobnie są dyskami okołogwiazdowymi dwóch bardzo młodych gwiazd. Taki dysk ma kształt pierścienia z gazu i pyłu otaczającego młodą gwiazdę. Gwiazda pobiera materię z pierścienia i w tej sposób się rozrasta.

Szacunki wskazują, że rozmiar każdego z dwóch dysków jest podobny do rozmiaru pasa planetoid w naszym Układzie Słonecznym, z kolei separacja pomiędzy dyskami to 28 odległości Ziemia-Słońce. Co więcej, te zwarte dyski są otoczone przez większy dysk o masie 80 razy większej niż masa Jowisza. Zewnętrzny dysk ma bardzo skomplikowaną strukturę spiralnych pyłowych pętli przypominającą wyglądem precel.

„To ważny rezultat. Wreszcie uzyskaliśmy obraz złożonej struktury młodej gwiazdy podwójnej wraz z zasilającymi ją włóknami łączącymi gwiazdy z dyskiem, z którego się narodziły. Nakłada to istotne ograniczenia dla obecnych modeli formowania się gwiazd” - tłumaczy Paola Caselli, dyrektor zarządzająca w MPE, kierująca Centre of Astrochemical Studies i współautorka badań.

Wyniki badań opublikowano w artykule, który ukazał się w czasopiśmie „Science”. (PAP)

cza/ ekr/