Jak informują przedstawiciele projektów, 26 kwietnia europejski detektor fal grawitacyjnych Virgo oraz dwa amerykańskie detektory LIGO wykryły sygnał, który - jeśli obserwacja zostanie potwierdzona - może być efektem niezaobserwowanej nigdy wcześniej kolizji gwiazdy neutronowej z czarną dziurą. Dzień wcześniej, 25 kwietnia, dwa z trzech detektorów zarejestrowały z kolei potencjalny sygnał, który może być wynikiem kolizji dwóch gwiazd neutronowych.

Naukowców interesuje zwłaszcza kandydat z 26 kwietnia - ostrzegają jednak, że sygnał jest na tyle słaby, że jeszcze jakiś czas potrwa proces potwierdzania tej obserwacji. Rzecznik prasowy LIGO Patrick Brady porównał ten proces do "próby usłyszenia szeptu w zatłoczonej kawiarni".

Oprócz wykrycia dwóch sygnałów pochodzących prawdopodobnie z kolizji, w których udział biorą gwiazdy neutronowe, detektory Virgo-LIGO zidentyfikowały również trzy możliwe przypadki łączenia się układów podwójnych czarnych dziur.

Wszystkie odkrycia miały miejsce zaledwie kilka tygodni po rozpoczęciu trzeciej rundy obserwacyjnej LIGO-Virgo. 1 kwietnia wznowiono po przerwie modernizacyjnej prace wszystkich trzech instrumentów tworzących sieć obserwacyjną. Czułość amerykańskiego detektora zwiększyła się o około 40 proc., zaś europejskiego - niemal dwukrotnie.

Istnienie fal grawitacyjnych przewidział już Albert Einstein w ogólnej teorii względności, jednak ich pierwsza potwierdzona obserwacja miała miejsce dopiero 14 września 2015 roku. Wówczas dotarły do Ziemi fale grawitacyjne wywołane przez zderzenie dwóch czarnych dziur (jedna o masie 29, a druga 36 mas Słońca), oddalonych od nas o 1,3 miliarda lat świetlnych. Od tego czasu sieć LIGO-Virgo wykryła dowody na dwa zderzenia gwiazd neutronowych, 13 przypadków łączenia się czarnych dziur oraz jeden prawdopodobny przypadek kolizji gwiazdy neutronowej z czarną dziurą. (PAP)

kflo/ ekr/