Niezwykle jasną gwiazdę nową zaobserwowali fizycy w jednej z najbliższych galaktyk – Małym Obłoku Magellana. Poinformowało o tym South African Astronomical Observatory (SAAO). W obserwacjach mają udział polscy astronomowie z projektu OGLE.
Wybuch gwiazdy nowej zachodzi, gdy w ciasnym podwójnym układzie gwiazd, składającym się z białego karła i gwiazdy takiej jak Słońce, zachodzi transfer materii na białego karła. Gdy osiągnięte zostaną warunki krytyczne, na powierzchni białego karła następuje wybuch termojądrowy. W efekcie następuje nagłe pojaśnienie gwiazdy. Wybuch nie niszczy systemu i cały proces może kiedyś się powtórzyć. Nazwę "nowa" dla tego typu zjawisk nadano, gdyż dawnym astronomom wydawało się, że na niebie pojawiła się nowa gwiazda, której wcześniej nie dostrzegali.
Międzynarodowy zespół naukowców wykorzystał w swoich obserwacjach teleskopy w RPA, Australii i Ameryce Południowej, także kosmiczne obserwatorium Swift. Wykorzystano m.in. dane z polskiego projektu OGLE, prowadzonego przez Uniwersytet Warszawski, którego teleskop znajduje się w Chile. Gwiazda była monitorowana przez OGLE od 2010 roku, dzięki czemu można było określić jej własności sprzed wybuchu.
Gwiazdę nową odkryto 14 października 2016 r. dzięki teleskopowi sieci MASTER, znajdującemu się w Argentynie. Oznaczono ją SMCN 2016-10a, gwiazda szybko przyciągnęła uwagę astronomów z całego świata. Jest to najjaśniejsza nowa dostrzeżona w Małym Obłoku Magellana i jedna najjaśniejszych w ogóle odnotowanych w historii. W maksimum blasku była co najmniej tak jasna, jak Nova CP Pup oraz V1500 Cyg – dwie najjaśniejsze odnotowane nowe.
Mały Obłok Magellana to niewielka galaktyka odległa o około 200 tysięcy lat świetlnych do Drogi Mlecznej. Ma dużo mniejszą masę niż Droga Mleczna. Przy czym o ile w naszej Galaktyce nowe odnotowuje się w tempie około 35 obiektów w ciągu roku, to w przypadku Małego Obłoku Magellana jest to pierwsza nowa od 2012 roku.
Naukowcom udało się przeanalizować dane z różnych zakresów długości fali, w świetle widzialnym, w zakresie ultrafioletowym, a także rentgenowskim. Analizowano dane fotometryczne, spektroskopowe, badano także polaryzację światła.
Wyniki badań opisano w artykule, który ukaże się w "Monthly Notices of Royal Astronomical Society". Wśród autorów publikacji znajdziemy dwa polskie nazwiska: Przemysław Mróz oraz Andrzej Udalski z Obserwatorium Astronomicznego Uniwersytetu Warszawskiego. Pierwszą autorem pracy jest Elias Aydi, doktorant z South African Astronomical Observatory (SAAO) i University of Cape Town (UCT). (PAP)
Nauka w Polsce
cza/ zan/
Fundacja PAP zezwala na bezpłatny przedruk artykułów z Serwisu Nauka w Polsce pod warunkiem mailowego poinformowania nas raz w miesiącu o fakcie korzystania z serwisu oraz podania źródła artykułu. W portalach i serwisach internetowych prosimy o zamieszczenie podlinkowanego adresu: Źródło: naukawpolsce.pl, a w czasopismach adnotacji: Źródło: Serwis Nauka w Polsce - naukawpolsce.pl. Powyższe zezwolenie nie dotyczy: informacji z kategorii "Świat" oraz wszelkich fotografii i materiałów wideo.
