Historia i kultura

Kraków/ Ławka z figurami wybitnych polskich matematyków na Plantach

Ławka z figurami dwóch wybitnych polskich matematyków Stefana Banacha i Ottona Nikodyma została odsłonięta w piątek na krakowskich Plantach nieopodal wzgórza wawelskiego. Upamiętnia ona 100. rocznicę dyskusji matematycznej, jaką odbyli naukowcy.

Jak zaznaczył dr Krzysztof Ciesielski z Instytutu Matematyki Uniwersytetu Jagiellońskiego, ławeczkę ustawiono w okolicy miejsca, gdzie prawdopodobnie miało miejsce spotkanie matematyków. Figury Banacha i Nikodyma wykonał wybitny krakowski rzeźbiarz, prof. Stefan Dousa. „Teraz każdy będzie mógł dosiąść się do słynnych matematyków. Może odwiedzenie ławki przed maturą z matematyki przyniesie szczęście ?” - zastanawiał się naukowiec z UJ.

W 1916 r. Hugo Steinhaus, młody uczony o sporym już dorobku matematycznym, podczas wieczornego spaceru krakowskimi Plantami usłyszał nagle słowa „całka Lebesgue\'a”. Jak wyjaśnił dr Ciesielski, dziś całka Lebesgue\'a jest jednym z podstawowych pojęć matematyki wyższej, wtedy jednak było to odkrycie ostatnich lat, znane wyłącznie specjalistom. Zaintrygowany Steinhaus podszedł więc do dwóch młodych krakowian dyskutujących o matematyce.

Jednym z nich był Stefan Banach, matematyk-samouk, drugim Otton Nikodym, absolwent studiów matematycznych we Lwowie, nauczyciel matematyki w IV gimnazjum w Krakowie. Okazało się, że młodzi ludzie mają sporą wiedzę matematyczną oraz wieczorami dyskutują o matematyce, spacerując po Krakowie, zwykle z trzecim kompanem, Witoldem Wilkoszem – szkolnym kolegą Banacha, studentem UJ. Steinhaus włączył się do rozmowy. Opowiedział im o problemie, nad którym od dłuższego czasu pracował. Wielkie było jego zdziwienie, gdy kilka dni później Banach przyniósł mu gotowe rozwiązanie.

Banach w 1920 r. wyjechał do Lwowa; stał się później jednym z najsłynniejszych matematyków XX wieku, najważniejszą postacią lwowskiej szkoły matematycznej; był współtwórcą analizy funkcjonalnej.

Nikodym pracował w Warszawie i Krakowie, po II wojnie światowej wyjechał do USA. Wiele ważnych wyników matematycznych jest dziś związanych z jego nazwiskiem. Trzeci z kompanów, Wilkosz, pozostał w Krakowie, uzyskał nominację na profesora Uniwersytetu Jagiellońskiego; ma wielkie zasługi tak dla rozwoju matematyki, jak i jej upowszechniania i kształcenia młodzieży. Steinhaus wyjechał do Lwowa, po wojnie pracował we Wrocławiu – oprócz odkrycia Banacha ma na swoim koncie liczne doniosłe rezultaty matematyczne, napisał też wspaniałe książki popularyzujące matematykę.

Ławkę ufundowała krakowska firma technologiczna Astor. Nad całością działań czuwał komitet, powołany przez dziekana Wydziału Matematyki i Informatyki Uniwersytetu Jagiellońskiego. prof. Włodzimierza Zwonka.

PAP - Nauka w Polsce

rgr/ mrt/

Fundacja PAP zezwala na bezpłatny przedruk artykułów z Serwisu Nauka w Polsce pod warunkiem mailowego poinformowania nas raz w miesiącu o fakcie korzystania z serwisu oraz podania źródła artykułu. W portalach i serwisach internetowych prosimy o zamieszczenie podlinkowanego adresu: Źródło: naukawpolsce.pl, a w czasopismach adnotacji: Źródło: Serwis Nauka w Polsce - naukawpolsce.pl. Powyższe zezwolenie nie dotyczy: informacji z kategorii "Świat" oraz wszelkich fotografii i materiałów wideo.

Czytaj także

  • 20.11.2024. Prezentacja zatrzymanego przez służby skarbu z okresu epoki brązu, 20 bm. w przestrzeni wystawy stałej „Świt Pomorza. Kolekcja starożytności pomorskich” Muzeum Narodowego w Szczecinie – Muzeum Tradycji Regionalnych, 20 bm. Znaleziony podczas nielegalnych poszukiwań zabytków w Gryfinie skarb został zatrzymany przez policjantów z Komendy Wojewódzkiej Policji w Szczecinie oraz pracownicy Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków w Szczecinie. Odnaleziony zespół zabytków składa się z kilkudziesięciu przedmiotów wykonanych z brązu. Są to głównie ozdoby i elementy uprzęży końskiej, ale także broń, narzędzia oraz inne drobne przedmioty. Znalezisko datuje się na V okres epoki brązu (lata ok. 900-750 p.n.e). (jm) PAP/Marcin Bielecki

    Szczecin/ Zaprezentowano skarb z Gryfina; znalazca nadal poszukiwany

  • 14.11.2024. Wystawa "1025. Narodziny Królestwa" w Muzeum Historii Polski w Warszawie. Nowa wystawa MHP, zorganizowana przy współpracy Muzeum Pierwszych Piastów na Lednicy, upamiętnia 1000. rocznicę koronacji pierwszego króla Polski. PAP/Albert Zawada

    Dr Marcin Napiórkowski: królestwo to nie tylko książęta i królowie, ale również zwykli ludzie

Przed dodaniem komentarza prosimy o zapoznanie z Regulaminem forum serwisu Nauka w Polsce.

newsletter

Zapraszamy do zapisania się do naszego newslettera