Badając fulguryt, czyli stopioną przez uderzenie błyskawicy glebę można określić energię wyładowania atmosferycznego nawet po tysiącach lat - informuje pismo „Scientific Reports”.
Floryda często określana jest przez Amerykanów jako "stolica błyskawic USA". Nic dziwnego, że właśnie tam prowadzone są nad nimi badania.
Wyjątkową metodę pomiaru energii uwolnionej podczas wyładowania atmosferycznego opracowali prof. Matthew Pasek z University of South Florida i jego kolega Marc Hurst z Independent Geological Sciences, Inc.
Choć zajmujący się zjawiskami atmosferycznymi fizycy potrafią w przybliżeniu określić energie błyskawicy na podstawie prądu i temperatury, zwykle są to tylko wartości przybliżone. Pasek i Hurst wykorzystali natomiast geologiczną pozostałość po uderzeniu pioruna - powstały ze stopionego piasku fulguryt, szklaną rurkę o cylindrycznym kształcie.
Zespół naukowców zebrał ponad 250 fulgurytów (zarówno współczesnych, jak i bardzo starych) z kopalni piasku w Polk County. Pioruny uderzały tam od tysięcy lat, co daje okazję do porównania ich energii na przestrzeni tysiącleci. W temperaturze około 30 tys. stopni Celsjusza wytworzonej przez przepływ prądu elektrycznego piasek, ziemia, skała czy glina odparowują, i szybko zastygają tworząc fulguryt.
Badacze zwracali szczególną uwagę na długość i obwód fulgurytów – cechy świadczące o uwolnionej energii. Mierzy się ją w megadżulach na metr (MJ/m). 1 megadżul/metr to ilość energii wystarczająca do zasilania 60-watowej żarówki przez 4 godziny. Podobną energią ma samochód jadący z prędkością niemal 100 kilometrów na godzinę. Jak się okazało, uderzenie pioruna uwalnia około 20 MJ/m.
Pasek oblicza, że uderzenia piorunów trafiają w Ziemię około 45 razy na sekundę, a w 75-90 procentach przypadków ma to miejsce nad lądami. Mniej więcej co czwarta błyskawica uderza z chmur w powierzchnię ziemi, co oznacza powstanie około 10 fulgurytów na sekundę. (PAP)
pmw/ zan/
