"To przykład sytuacji, w której społeczność naukowa może wnieść swój wkład w wiedzę dotyczącą starożytnych tekstów. W przeszłości próbowano już określić datę powstawania tego wiersza, ale teraz udało się w sposób naukowy potwierdzić, że ten specyficzny opis nocnego nieba dotyczy roku 570 p.n.e.” - wyjaśnił Manfred Cuntz, profesor fizyki na Uniwersytecie Teksańskim w Arlington, główny autor badań.

Wiersz Safony określany jako „Midnight Poem” („Wiersz o północy”) opisuje gromadę gwiazd zwaną Plejadami, zachodzącą około północy. Przypuszczalnie Safona obserwowała ten widok z greckiej wyspy Lesbos.

Autorzy analiz użyli oprogramowania astronomicznego Starry Night w wersji 7.3, aby określić najwcześniejszą datę, kiedy Plejady zachodziły o północy czasu lokalnego (albo nieco wcześniej) w roku 570 p.n.e. Skorzystano także z oprogramowania dla planetariów Digistar 5, które pozwala odtworzyć widok nieba z czasów, gdy żyła Safona.

Okazało się, że Plejady zachodziły o północy 25 stycznia, zatem jest to najwcześniejszy dzień, w którym mógł powstać wiersz. Wraz z dalszym upływem roku Plejady zachodziły coraz wcześniej. Ustalono także najpóźniejszą datę, w której Plejady mogły być widoczne dla Safony o różnych porach wieczorami. Był to 31 marca. W ten sposób dzięki astronomii datę powstania poematu można doprecyzować jako środek zimy lub początek wiosny.

Safona była jedną z największych poetek swoich czasów. W swojej twórczości odwoływała się czasem do Słońca, Księżyca i planety Wenus. Żyła na przełomie VII i VI wieku p.n.e. Pozostawiła po sobie kilka tysięcy wierszy, z których do dzisiaj zachowało się jedynie kilkanaście.

Naukowcy przedstawili wyniki swoich analiz w czasopiśmie „Journal of Astronomical History and Heritage”. (PAP)

cza/ agt/