"Przedmioty wykonane z obsydianu były bardzo powszechnie używane przez ludy prekolumbijskie w Środkowej Ameryce. Jednak mistrzostwo w ich obróbce osiągnęli dopiero Aztekowie w XIII wieku” – wyjaśnia PAP dr Małgorzata Winiarska-Kabacińska, kuratorka wystawy.

O tym, na jak wysokim poziomie byli ówcześni wytwórcy, można się przekonać zwiedzając ekspozycję. Archeolodzy przygotowali kilkadziesiąt najciekawszych zabytków z kolekcji. Wśród nich jest duże, pieczołowicie wykonane ostrze stosowane do rytualnego wycinania serc ludziom. Ofiary z ludzi, z czasem coraz liczniejsze, były nieodzownym elementem wierzeń i rytuałów Azteków. Krew ludzka miała pomóc w odradzaniu się i życiu ludzi na ziemi. Bogowie potrzebowali pokarmu, a było nim wydobywane z piersi, jeszcze tętniące, serce.

„Jednak obsydian odgrywał ważną rolę nie tylko w krwawych ceremoniach Azteków. W czasie wykopalisk na stanowiskach związanych z tym ludem wyroby z wulkanicznego szkła odkrywane są jako drugi najczęstszy zabytek tuż po fragmentach naczyń ceramicznych” – opowiada dr Winiarska-Kabacińska.

Obsydianowe przedmioty znajdujące się na ekspozycji były istotnym elementem codziennego życia społeczności prekolumbijskiej Mezoameryki. Używano go do wytwarzania noży, które miały zastosowanie zarówno w życiu codziennym, jak i podczas zabiegów medycznych czy rytualnych. Z obsydianu wykonywano również drapacze, wiertniki, brzytwy, ozdoby czy sierpy. Dużą grupę prezentowanych artefaktów stanowią groty strzał. Jednak przede wszystkim był on podstawowym surowcem do produkcji ostrzy różnej wielkości, służących zarówno do polowania jak i do walki. Przedmioty pochodzą z różnych stanowisk archeologicznych, głównie z Doliny Meksyku.

Obsydian to szkło wulkaniczne, które powstaje w wyniku natychmiastowego stygnięcia lawy. Dlatego jego wychodnie zlokalizowane są wyłącznie w pobliżu wulkanów. Czysty obsydian jest koloru czarnego, ale może też zawierać różne domieszki, które powodują zmianę jego barwy. Na wystawie można obejrzeć zabytki wykonane z obsydianu pochodzącego z różnych wychodni, o czym świadczy właśnie ich różnorodny kolor. „Obsydian jest twardy, a odbite od niego fragmenty mają bardzo ostre krawędzie. Z racji swojej przeźroczystości i unikatowej barwie posiada również wybitne walory estetyczne. I te właśnie cechy spowodowały, że był wykorzystywany jako surowiec do wytwarzania narzędzi, broni i ozdób” – wyjaśnia kuratorka.

Prezentowane na ekspozycji zabytki pochodzą z Meksyku i są częścią kolekcji, która znalazła się w zbiorach Muzeum Archeologicznego w Poznaniu po II wojnie światowej. Wystawa „Obsydian. Czarne złoto Azteków” jest częścią cyklu „Bliskie spotkania z …”.

PAP - Nauka w Polsce

szz/ agt/