Zespół Ramnika Xaviera z Massachusetts General Hospital w Bostonie przez 3 lata obserwował 33 fińskie niemowlęta, u których badanie genetyczne wykazało podwyższone ryzyko cukrzycy typu 1, związanej z brakiem wytwarzania regulującego poziom glukozy we krwi hormonu - insuliny. W wieku trzech lat u czworga z tych dzieci wykryto cukrzycę. Badanie obecnych w jelitach dzieci bakterii wykazało, że u czworga dzieci chorych na cukrzycę występowało przeciętnie o 25 proc. mniej bakterii w porównaniu z dziećmi zdrowymi.

Ponadto w jelitach małych diabetyków przeważały bakterie, o których wiadomo, że wywołują zapalenia jelit, mogące poprzedzać wystąpienie cukrzycy typu 1. Układ odpornościowy chorego zaczyna działać nieprawidłowo i wytwarza przeciwciała niszczące komórki beta trzustki, odpowiedzialne za wydzielanie insuliny.

Chociaż w ciągu trzech lat cukrzyca rozwinęła się tylko u czworga dzieci, aż 11 zaczęło wytwarzać autoprzeciwciała."Może to oznaczać, że nawet jeśli rozpoczyna się wytwarzanie autoprzeciwciał, potrzebny jest kolejny uraz lub sygnał prowadzący do rozwoju cukrzycy typu 1, a zmiana mikrobiomu może być tego przyczyną” - mówi Xavier.

Być może utrzymując stały skład bakteryjnej flory jelitowej (mikrobiomu) da się zapobiec rozwojowi choroby. Xavier przypuszcza, że pomogłoby podawanie „koktajli” zawierających same bakterie lub ich metabolity.

Tego rodzaju potencjalną terapię proponuje zespół Johna Marcha z Cornell University w Ithaca (stan Nowy Jork). Bakterie Lactobacillus gasseri (które można znaleźć w niektórych probiotycznych jogurtach) zostały zmodyfikowane genetycznie. Dodano im ludzki gen odpowiedzialny za wytwarzanie peptydu glukagonopodobnego -1 (GLP-1). Gdy bakterie wprowadzono do jelit chorych na cukrzycę szczurów, pod wpływem GLP-1 niektóre komórki jelita upodobniły się do komórek trzustki i zaczęły wytwarzać insulinę. Insulina ta działa na poziom glukozy we krwi tak samo jak trzustkowa.

U szczurów, którym przez trzy miesiące codziennie podawano bakterie, poziom glukozy we krwi obniżył się o 30 proc. w porównaniu z grupą kontrolną. Poziom glukozy po posiłku obniżał się równie szybko, co u szczurów ze zdrową trzustką.

Gdy bakterie podano zdrowym szczurom, badania nie wykazały u nich wpływu na poziom glukozy. Sugeruje to, że mikroorganizmy pobudzają wytwarzanie insuliny tylko wówczas, gdy trzustka gospodarza nie funkcjonuje prawidłowo.

March ma nadzieję, że podobny efekt da się uzyskać u ludzi. Udało się to na razie w przypadku ludzkich tkanek hodowanych w laboratorium. Przyjmowana raz dziennie pigułka dla osób z cukrzycą typu 1 i 2 zawierająca zmodyfikowane bakterie może być gotowa w ciągu dwóch lat.(PAP)

pmw/ krf