Umiejętność ośmiornic, którym nie plączą się macki, mimo że ich mózgi są nieświadome, co robią ramiona, opisano w magazynie "Current Biology". "Byliśmy zaskoczeni, że nikt wcześniej nie zauważył tego łatwego do odkrycia fenomenu - powiedział autor badań Guy Levy. - A jeszcze bardziej zadziwiło nas, jak błyskotliwe i proste rozwiązanie tego skomplikowanego problemu ma ośmiornica".

Współautor badań Binyamin Hochner i jego koledzy pracowali z ośmiornicami od wielu lat, skupiając się głównie na ich elastycznych ramionach i kontrolowaniu ruchu ciała. Wiadomo już, że ośmiornice - w przeciwieństwie do ludzi czy innych zwierząt - nie mają świadomości, gdzie konkretnie znajdują się ich ramiona.

U człowieka mechanizm taki może działać, gdyż ze względu na nasz sztywny szkielet mamy ograniczoną liczbę możliwości wyginania poszczególnych części ciała. Ośmiornica natomiast ma długie i elastyczne ramiona, które mają dużą swobodę ruchu - wyjaśnił Hochner.

Jak zatem ośmiornice nie plączą się w supły? Aby odpowiedzieć na to pytanie, badacze obserwowali amputowane ramiona tych zwierząt, które pozostają aktywne nawet wiele godzin po odcięciu. Okazało się, że o ile takie ramiona nigdy nie sięgały w stronę skóry ośmiornicy, to łapały ramiona pozbawione skóry.

"Wyniki pokazują, że skóra ośmiornicy zapobiega przyczepianiu się do siebie ramion. Brak reakcji amputowanych ramion na skórę wskazuje, że odgrywa tutaj rolę specyficzny sygnał chemiczny" - napisali badacze.

Dla kontrastu żywe ośmiornice są w stanie w razie konieczności pokonać ten automatyczny mechanizm. Czasem łapały amputowane ramię i robiły to częściej, jeśli wcześniej nie należało ono do nich.

Hochner i jego koledzy nie zidentyfikowali jeszcze substancji chemicznej, ale twierdzą, że to kolejny dowód na inteligencję tych zwierząt. Taka strategia unikania może znaleźć zastosowanie np. w projektowaniu robotów.

Badacze dzielą się swoimi wnioskami z naukowcami z projektu Komisji Europejskiej STIFF-FLOP, który ma na celu stworzenie elastycznego chirurgicznego manipulatora w kształcie ramienia ośmiornicy. "Mamy nadzieję, że ten mechanizm znajdzie odbicie np. w nowej klasie robotów i ich systemach kontroli" - powiedział Hochner. (PAP)

mrt/ agt/