Kryształy azotku galu, uzyskane przez prof. Sylwestra Porowskiego z Instytutu Wysokich Ciśnień PAN w Warszawie, można wykorzystać m.in. w produkcji diod i laserów, w tym tzw. niebieskiego lasera. Uczony za swoje dokonanie otrzymał Nagrodę Fundacji na rzecz Nauki Polskiej w dziedzinie nauk chemicznych i o materiałach.
Prof. Porowskiego nagrodzono za uzyskanie metodą wysokociśnieniową bardzo wysokiej jakości kryształów nowego, ważnego półprzewodnika azotku galu (GaN) i otworzenie perspektyw szerokiego wykorzystania przemysłowego tych kryształów.
Laureat Nagrody FNP od lat 80. XX w. prowadził badania nad półprzewodnikami azotku galu. Jako jeden z pierwszych zauważył atrakcyjność i wyjątkowe właściwości tych substancji krystalicznych. "Azotek galu i jego stopy są jedynymi półprzewodnikami zdolnymi do generowania stabilnej, długotrwałej i wysoce skutecznej emisji światła w obszarze niebieskim, zielonym oraz ultrafioletowym. Z powodu swoich szczególnych właściwości azotek galu jest idealnym półprzewodnikiem dla zastosowań w optoelektronice oraz w systemach stałego oświetlenia - technologii, która zmierza w kierunku zastąpienia tradycyjnych źródeł światła bardziej efektywnymi" - uzasadnia Fundacja na rzecz Nauki Polskiej.
Opracowanie przez prof. Porowskiego metody wytwarzania bardzo wysokiej jakości monokryształów azotku galu, a także zbadanie ich właściwości dało podstawę do powstania w Polsce technologii wytwarzania struktur kwantowych i opartych o nie diod laserowych. Doskonałość kryształów GaN uzyskanych przez laureata Nagrody FNP umożliwiła osiągnięcie rekordowych własności otrzymywanych z ich wykorzystaniem struktur i przyrządów.
Kolejnym etapem badań były prace nad uzyskaniem kryształów o większych średnicach, umożliwiających ich zastosowania w optoelektronice w skali przemysłowej. Otworzyło to nowe perspektywy wykorzystania tego unikatowego materiału, m.in. w produkcji w Polsce diod i laserów, w tym tzw. niebieskiego lasera, którego możliwe zastosowania obejmują np. spektroskopię diagnostyczną, urządzenia mające na celu wykrywanie m.in. składników broni chemicznej lub biologicznej oraz projektory laserowe nowej generacji do tworzenia najwyższej jakości obrazów optycznych.
Prof. Sylwester Porowski urodził się w 1938 r. w Bierzynie. Jest fizykiem specjalizującym się w fizyce ciała stałego. W 1960 roku ukończył fizykę na Uniwersytecie Warszawskim, następnie w Instytucie Fizyki PAN obronił pracę doktorską (1965) oraz rozprawę habilitacyjną (1972). W 1978 roku otrzymał tytuł profesora.
W latach 1964-1972 kierował Laboratorium Ciśnieniowych Badań Półprzewodników Instytutu Fizyki PAN, które w 1972 r. przekształciło się w Laboratorium Fizyki i Technologii Wysokich Ciśnień „Unipress” PAN. Obecnie w Instytucie Wysokich Ciśnień PAN pełni funkcję zastępcy dyrektora ds. nowych technologii.
Prace badawcze prowadził także za granicą; był związany m.in. z Uniwersytetem Harvarda oraz z Uniwersytetem Montpellier. Jest członkiem Polskiego Towarzystwa Fizycznego, European Physical Society oraz Światowej Organizacji Fizyki i Technologii Wysokich Ciśnień AIRAPT. W 2002 r. otrzymał nagrodę Prezydenta RP za najlepszy wynalazek w dziedzinie produktu lub technologii (za niebieski laser na monokrysztale GaN). Opublikował 399 artykułów naukowych cytowanych 7314 razy.
PAP - Nauka w Polsce
ekr/ agt/
Fundacja PAP zezwala na bezpłatny przedruk artykułów z Serwisu Nauka w Polsce pod warunkiem mailowego poinformowania nas raz w miesiącu o fakcie korzystania z serwisu oraz podania źródła artykułu. W portalach i serwisach internetowych prosimy o zamieszczenie podlinkowanego adresu: Źródło: naukawpolsce.pl, a w czasopismach adnotacji: Źródło: Serwis Nauka w Polsce - naukawpolsce.pl. Powyższe zezwolenie nie dotyczy: informacji z kategorii "Świat" oraz wszelkich fotografii i materiałów wideo.
