Dwudziesta, ogólnoświatowa konferencja grawitacyjna GR20/Amaldi10 odbyła się między 7 a 13 lipca w Warszawie. Zorganizowały ją Wydział Fizyki Uniwersytetu Warszawskiego oraz Polskie Towarzystwo Relatywistyczne.

Jak informuje w Przesłanym PAP komunikacie Wydział Fizyki UW, w opinii wielu naukowców już w najbliższych latach nastąpi znaczny postęp w teoretycznych i doświadczalnych badaniach nad grawitacją. Postęp ten umożliwia m.in. rozwój nowoczesnych technik obserwacji dalekiego kosmosu i fal grawitacyjnych.

„Nowe badania, związane z obserwowalnymi efektami teorii grawitacji Einsteina, rozwijają się w zadziwiającym tempie. Podczas konferencji można było wysłuchać wielu naprawdę świetnych prezentacji i wykładów” - powiedział prof. Roger Penrose z University of Oxford (W. Brytania), jeden z najsłynniejszych współczesnych naukowców, specjalizujący się w badaniach nad matematyczno-fizycznymi aspektami teorii grawitacji.

Prof. Carlo Rovelli z Aix-Marseille Université (Francja), znany z prac nad pętlową teorią grawitacji stwierdził, że w czasach jego dzieciństwa czarne dziury i fale grawitacyjne wydawały się czymś zupełnie nierealnym. "To absolutnie fascynujące, że dziś stajemy przed szansą praktycznie bezpośredniej obserwacji tych obiektów i zjawisk. Obserwacje te będą miały fundamentalne znaczenie dla naszego rozumienia świata i dla rozwoju współczesnych i przyszłych teorii grawitacji” - powiedział.

Jak wyjaśnił prof. Tomasz Bulik z Obserwatorium Astronomicznego Wydziału Fizyki UW, dotychczas obserwowaliśmy Wszechświat niemal wyłącznie za pomocą fal elektromagnetycznych. „Obecnie jesteśmy coraz bardziej przekonani, że stoimy u progu rozkwitu astronomii grawitacyjnej, w której rolę światła przejmą fale grawitacyjne. Entuzjazm wśród uczestników konferencji jest duży, mamy bowiem podstawy sądzić, że do pierwszych obserwacji fal grawitacyjnych może dojść nawet w ciągu kilku lat” – podkreślił prof. Bulik.

Matematyczne metody rozwijane dla potrzeb ogólnej teorii względności okazały się użyteczne przy opisywaniu zagadnień z fizyki całkowicie niezwiązanej z grawitacją – przy zjawiskach zachodzących w ciałach stałych. „Prof. Garry Horowitz z University of California w Santa Barbara z użyciem rozwiązań równań Einsteina prowadzących do czarnych dziur otrzymał jakościowo nowe wyniki dotyczące półprzewodników wysokotemperaturowych” – czytamy w przesłanym PAP komunikacie.

Istotną częścią programu konferencji GR20/Amaldi10 były również zagadnienia z zakresu grawitacji kwantowej. Gwałtowny rozwój prac w tej dziedzinie sugeruje, że znalezienie działającej teorii kwantowej grawitacji, zdolnej do formułowania weryfikowalnych przewidywań, jest już w zasięgu ręki. Mówił o tym w swoim wykładzie o pętlowej grawitacji kwantowej prof. Thomas Thiemann z Friedrich-Alexander-Universitat Erlangen-Nuernberg (Niemcy).

"Badania nad grawitacją, zwłaszcza kwantową, wydają się nie mieć znaczenia praktycznego. To po prostu nieprawda. Są one ważnym czynnikiem w rozwoju wyrafinowanych metod matematycznych, które, jak uczy historia nauki i techniki, prędzej czy później znajdują zastosowania" - informują specjaliści Wydziału Fizyki UW.

Z kolei postęp w technikach obserwacyjnych, konieczny dla weryfikowania teorii, skutkuje powstawaniem nowych technologii. Nie można również odrzucać możliwości zupełnie zaskakujących zastosowań. "Gdy Albert Einstein zaczynał zastanawiać się nad prędkością światła i grawitacją, nikt nie mógł nawet przypuszczać, że sto lat później ludzie będą dzięki satelitom i teorii względności odnajdywali drogę do najbliższego bankomatu" - czytamy w przesłanym PAP komunikacie.

Międzynarodowe Konferencje Ogólnej Teorii Względności i Grawitacji są organizowane co trzy lata pod auspicjami Międzynarodowego Stowarzyszenia Teorii Względności i Grawitacji. Kolejna edycja odbędzie się w 2016 roku w Nowym Jorku.

Tegoroczna konferencja odbyła się wspólnie z przeprowadzaną co dwa lata Konferencją Edoardo Amaldiego o Falach Grawitacyjnych Międzynarodowego Komitetu Fal Grawitacyjnych.

Szczegółowy opis konferencji GR20/Amaldi10 można znaleźć w internecie pod adresem: http://gr20-amaldi10.edu.pl/

PAP - Nauka w Polsce

ekr/ agt/