Nauka dla Społeczeństwa

05.05.2024
PL EN
04.06.2013 aktualizacja 04.06.2013

Zwinny pradziadek koali

Żyjący ponad 20 mln lat temu krewniacy australijskich koali zwinnymi skokami przemieszczali się z drzewa na drzewo. Poza nocnym trybem życia właściwie w niczym nie przypominali współczesnych, powolnych i ociężałych kuzynów - wynika z publikacji w "Journal of Systematic Palaeontology".

Zwinni przodkowie koali byli od nich sporo mniejsi i ważyli ok. 3-4 kg. Mieli prawdopodobnie duże oczy - relacjonuje paleontolog z University of New South Wales, dr Karen Black, cytowana przez serwis ABC. Żywili się dość młodymi, miękkimi pędami roślin, być może również owocami.

Ich prawdopodobny wygląd i tryb życia ustalili naukowcy przy okazji badań świetnie zachowanych fragmentów czaszki należącej do nieznanego wcześniej gatunku, a znalezionej w Riversleigh w stanie Queensland.

Skamieniałe szczątki zwierząt, od których wywodzą się koale, to rzadkość - podkreśla Black. Opisywane znalezisko jest zaledwie drugą czaszką reprezentującą przodków koali, znalezioną w tak dobrym stanie. "Inny gatunek, nazwany Nimiokoala greystanesi, również odkryty w Riversleigh, miał czaszkę bardzo przypominającą tę oposa - mówi badaczka. - Natomiast Litokoala dicksmithi wydaje się bliżej spokrewniony ze współczesnymi koalami. Świadczą o tym liczne podobieństwa czaszki, pozwalające się domyślać pyska bardziej jak u koali niż oposa".

Budowa czaszki sugeruje, że zwierzę miało duże oczy, które "u naczelnych mają zwykle związek z nocnym trybem życia i dobrą ostrością wzroku" - tłumaczy badaczka. "Właśnie to, jak i niewielkie rozmiary ciała L. dicksmithi pozwalają sądzić, że zwierzę to potrafiło skakać po drzewach jak współczesne oposy i było bardzo aktywne" - dodaje.

W przeciwieństwie od dzisiejszych koali, żywiących się wyłącznie eukaliptusem, L. dicksmithi jadał różne rośliny z lasu deszczowego, porastającego 20 mln lat temu większość terenów na północy Australii. Mógł też jeść owoce. Black zauważa, że koale zaczęły się specjalizować pokarmowo (przestawiając się wyłącznie na eukaliptus) nie wcześniej niż 10 mln lat temu.

Swoją nazwę, Litokoala dicksmithi, gatunek uzyskał od nazwiska australijskiego podróżnika i filantropa Dicka Smitha. Dzięki jego odkryciu liczba znanych wymarłych gatunków koali sięgnęła osiemnastu. Wszystkie współczesne koale to jeden gatunek - podkreśla Black.

Ona i jej współpracownicy z University of Queensland nie są pewni, dlaczego pradawne, aktywne koale wymarły. Nie wykluczają jednak, że miało to związek ze zmianami, jakie zaszły w środowisku ok. 15 mln lat temu, kiedy Australia stała się bardziej sucha i kiedy znacznie zmniejszyła się na niej powierzchnia lasów deszczowych. Właśnie wtedy mogło wyginąć wiele gatunków, w tym również L. dicksmithi.

Black podkreśla, że choć skamieniałości L. dicksmithi i N. greystanesi nigdy nie znaleziono w jednym miejscu, to wiadomo, że były sobie współczesne. "Mogły nawet żyć w tym samym środowisku - dodaje Black. - Greystanesi miał jednak skomplikowane uzębienie, co pozwala sądzić, że jadł więcej pokarmu włóknistego, np. starsze rośliny". (PAP)

zan/ agt/

Przed dodaniem komentarza prosimy o zapoznanie z Regulaminem forum serwisu Nauka w Polsce.

Copyright © Fundacja PAP 2024