NEC to najczęstsza występująca u noworodków choroba, która wymaga interwencji chirurgicznej. Rozwija się ono mniej więcej u co 10. wcześniaka poddawanego intensywnej terapii. Martwicze zapalenie jelit jest stanem zapalnym, powodującym uszkodzenie śluzówki jelita. W ciężkich przypadkach może dojść do perforacji, czyli przedziurawienia jelita, co powoduje uogólnioną infekcję.

Choć dotyczy przede wszystkim wcześniaków, zdarza się także u dzieci urodzonych o czasie. Zwykle jest to powikłanie niedotlenienia płodu, niedokrwienia albo czynników zakaźnych, szczególnie groźnych w przypadku niedojrzałych mechanizmów obronnych dziecka.

Objawy martwiczego zapalenia jelit to miedzy innymi krwiste stolce, wzdęcie brzucha, zaczerwienienie lub zasinienie powłok brzusznych, zaburzenia krzepnięcia. Bardzo charakterystyczny jest obraz rentgenowski jamy brzusznej – w ścianie jelita można dostrzec pęcherzyki gazu.

Ryzyko rozwinięcia się choroby jest mniejsze w przypadku dzieci karmionych piersią. Jednak gdy choroba już się rozwinie, trzeba ją leczyć chirurgicznie - wycinając zmienioną część jelita. Około 40 proc. dzieci wymagających operacji umiera.

Wraz z coraz częstszym występowaniem wcześniactwa, narasta także problem NEC. Dlatego dr Simon Eaton z Institute of Child Health przy University College w Londynie prowadzi badania nad nową metodą leczenia z użyciem płynu owodniowego, czyli tzw. wód płodowych. Płyn ten otacza rozwijające się w macicy dziecko i zawiera komórki macierzyste, zdolne do przekształcenia w każdy inny rodzaj komórek.

Wczesne wyniki badań przeprowadzonych na szczurach wykazały, że znajdujące się w płynie owodniowym komórki macierzyste mogą naprawiać niektóre uszkodzenia tkanek jelita i zwiększać szanse przeżycia. Prawdopodobnie pobudzają one procesy regeneracji w jelicie i łagodzą zapalenie. Zanim metoda zostanie wypróbowana na wcześniakach, potrzebne są dalsze testy.

Trzeba też rozwiązać kilka zasadniczych problemów. Komórki macierzyste z płynu owodniowego byłyby pobierane tylko od niektórych osób - dawców, ponieważ nie byłoby praktyczne przechowywanie płynu z każdego porodu. Jednak obce komórki oznaczają możliwość odrzucenia. Poza tym zdolność komórek macierzystych do przekształcania w inne rodzaje komórek oznacza, że może się z nich rozwinąć nowotwór. (PAP)

pmw/ ula/