Po czterech latach intensywnych obliczeń z wykorzystaniem komputerów na całym świecie udało się znaleźć największą znaną liczbę pierwszą – informuje "New Scientist".
Liczbą tą jest 2 do potęgi 57885161 minus 1, a odkrycia dokonał Curtis Cooper z University of Central Missouri w Warrensburgu, w ramach projektu Great Internet Mersenne Prime Search (GIMPS), prowadzonego na połączonych w sieć komputerach. Celem projektu jest poszukiwanie szczególnego rodzaju liczb pierwszych, odkrytego w XVII wieku.
Wszystkie liczby pierwsze (np. 2, 3,5, 7, 11 czy 13) mogą być podzielone tylko przez 1 i samą siebie. Rzadko występujące liczby Mersenne’a mają postać 2 do potęgi p minus 1, przy czym p samo jest liczbą pierwszą.
Nowa liczba pierwsza, mająca ponad 17 milionów cyfr, to dopiero 48 liczba Mersenne’a, jaką kiedykolwiek znaleziono. 14 z tych 48 zostało odkrytych dzięki badaniom GIMPS. Wcześniej rekord należał do liczby 2 do potęgi 43112609 minus 1, także odkrytej w ramach GIMPS w roku 2008. Ma ona „tylko” 13 milionów cyfr. 10 największych znanych liczb pierwszych to liczby Mersenne’a odkryte w ramach badań GIMPS. Ostatnią z nich odkryto w roku 2009, jest jednak mniejsza od tej z roku 2008.
Choć liczb pierwszych jest nieskończenie wiele, nie ma łatwego sposobu ich identyfikowania, dlatego wymaga to ogromnej mocy obliczeniowej. Potencjalne liczby pierwsze trzeba dokładnie sprawdzić, posługując się komputerami ochotników. Cooper wykorzystuje oprogramowanie GIMPS na około tysiącu uniwersyteckich komputerów. Jeden z nich przez 39 dni bez przerwy sprawdzał, czy obecna rekordzistka jest liczbą pierwszą. Wynik został niezależnie sprawdzony przez innych badaczy.
Liczby pierwsze nie są tylko bezużytecznym hobby matematyków – dzięki nim można na przykład szyfrować wiadomości i dokonywane w sieci transakcje, aby zapewnić ich bezpieczeństwo.
The Electronic Frontier Foundation, organizacja pozarządowa mająca na celu walkę o wolności obywatelskie oferuje 150 000 dol. za odkrycie liczby pierwszej o 100 milionach cyfr, a 250 000 dol. - za liczbę pierwszą o miliardzie cyfr. Nagrody za liczbę o milionie i 10 milionach cyfr przyznano już wcześniej. Im większa liczba, tym trudniej ją znaleźć - stają się coraz rzadsze, a sprawdzenie niepodzielności zajmuje coraz więcej czasu.
Cooper za swoje odkrycie dostanie od GIMPS 3000 dolarów.(PAP)
pmw/ agt/
Fundacja PAP zezwala na bezpłatny przedruk artykułów z Serwisu Nauka w Polsce pod warunkiem mailowego poinformowania nas raz w miesiącu o fakcie korzystania z serwisu oraz podania źródła artykułu. W portalach i serwisach internetowych prosimy o zamieszczenie podlinkowanego adresu: Źródło: naukawpolsce.pl, a w czasopismach adnotacji: Źródło: Serwis Nauka w Polsce - naukawpolsce.pl. Powyższe zezwolenie nie dotyczy: informacji z kategorii "Świat" oraz wszelkich fotografii i materiałów wideo.
