Nauka dla Społeczeństwa

03.05.2024
PL EN
06.02.2013 aktualizacja 06.02.2013

Dobór płciowy widoczny w zapisie kopalnym

O istnieniu doboru płciowego, jednego z podstawowych mechanizmów ewolucji, można wnioskować już na podstawie skamieniałości sprzed wielu milionów lat.

Dobór płciowy to jeden z kluczowych mechanizmów teorii Darwina. Jest szczególnym przypadkiem doboru naturalnego, który rządzi się zasadą, że przetrwa ten, kto jest najlepiej przystosowany do środowiska.

Elementem doboru płciowego są zazwyczaj zaloty. Samiec konkuruje z innymi samcami o samicę, a ta wybiera tego, który ją przekonał.

W doborze płciowym jest jednak coś paradoksalnego. Na przykład samce ptaków, które inwestują w okazały wygląd, narażają się tym samym na ataki drapieżników z powodu jaskrawego upierzenia lub stają się mniej mobilne, gdy długie, kolorowe pióra ogona zaczepiają się o gałęzie.

A zatem samiec, który wygrywa, na zdrowy rozum nie powinien być najlepiej przystosowany do środowiska.

Ten paradoks częściowo wyjaśnia tzw. hipoteza upośledzenia. Otóż paw o najwspanialszym ogonie wysyła sygnał, że wprawdzie ta ozdoba go jakoś upośledza, ale zasadniczo ma on tak doskonały zestaw genów, że to upośledzenie mu nie przeszkadza. Tylko naprawdę silny osobnik przetrwa z takim balastem, natomiast ten, który będzie tylko oszukiwał, nie da sobie rady.

Dawniejsi paleontolodzy zazwyczaj wątpili, czy w materiale kopalnym można dostrzec mechanizm doboru płciowego. Co prawda u wielu zwierząt kopalnych w oparciu o skamieniałości można wyróżnić czuby, rogi, kryzy czy inne podobne struktury. Jednak nie znaczy to jeszcze, że służyły one zalotom, a nie zdobywaniu pożywienia, ucieczce przed drapieżnikiem czy regulacji ciepłoty ciała.

Darren Naish z University of Southampton w Wielkiej Brytanii, współautor artykułu w "Trends in Ecology and Evolution", uważa, że analiza skamieniałości coraz częściej dostarcza poszlak, że dobór płciowy istniał również dziesiątki czy setki milionów lat temu.

"Obserwując zachowania zwierzęce dzisiaj, możemy przez analogię wnioskować, jakie cechy u wymarłych zwierząt sprzyjały ich sukcesowi podczas zalotów czy rozmnażania się" – tłumaczy Naish.

Kolejnych dowodów dostarcza dymorfizm płciowy, a więc różnica w wyglądzie samców i samic, szczególnie ozdoby u samców – czuby, kolorowe pióra itp. Z tym związany jest np. sposób walki podczas pojedynków o samicę. Tutaj poszlaki mogą pojawić się na podstawie analizy ran czy złamań.

Argumentem za doborem płciowym są wszelkie "kosztowne" cechy budowy ciała, których opłacalność można wyjaśnić jedynie zwiększeniem atrakcyjności, a więc w rezultacie – sukcesem reprodukcyjnym.(PAP)

krx/ agt/

Przed dodaniem komentarza prosimy o zapoznanie z Regulaminem forum serwisu Nauka w Polsce.

Copyright © Fundacja PAP 2024