Przekonywali o tym podczas poniedziałkowego seminarium, z udziałem ponad 200 naukowców z całej Polski, eurodeputowani - profesorowie Maria da Graca Carvalho z Portugalii i Jerzy Buzek. Prof. Carvalho jest sprawozdawczynią programu Horyzont 2020. „Jest prostszy, bardziej elastyczny i zaprojektowaliśmy go w sposób, który daje naukowcom i przemysłowi z krajów takich jak Polska większe szanse na sukces” – powiedziała PAP Carvalho.

Horyzont 2020 jest ramowym programem finansowania badań naukowych i innowacji, z budżetem wynoszącym 80 mld euro, przeznaczonym dla naukowców i firm, którzy implementują odkrycia naukowe i sprawiają, że stają się one produktami. Jego realizacja jest przewidziana na lata 2014–2020.

Zdaniem Jerzego Buzka ten dział budżetu „nie ma właściwie przeciwników”. „Nikt nie zamierza go obcinać. Myślę, że jak będą poważne cięcia, to również dotkną tego działu, aczkolwiek pewnie z mniejszym stopniu niż innych” – zaznaczył.

Maria da Graca Carvalho radziła polskim naukowcom, jak skutecznie starać się o środki w ramach programu Horyzont 2020. „Należy łączyć się w grupy z instytucjami, które miały już sukcesy w tej dziedzinie. Należy wcześnie zaczynać przygotowania i wybierać właściwe tematy o europejskim wymiarze i właściwych partnerów poza Polską” – wyliczała.

Prof. Carvalho zachęcała też polskich naukowców, by zapisywali się na listy „ewaluatorów” oceniających wnioski. „Udział w ewaluacji jest bardzo ważny, bo pozwala zrozumieć mechanizmy udanych propozycji” – podkreślała.

Eurodeputowany Jerzy Buzek przyznał, że dotychczasowe polskie doświadczenia udziału w programach ramowych „nie są najlepsze”. W obecnym 7. Programie Ramowym Unii Europejskiej na lata 2007–2013, którego jest sprawozdawcą, polskie projekty uzyskały zaledwie kilkaset milionów euro.

„Liczyliśmy na więcej, że będzie to 1 mld euro. Z proporcji, z wielkości naszego kraju wynikało, że to powinno być nawet więcej niż miliard euro, a więc nie ma dobrych wyników. Brakowało nam być może doświadczenia, a także nie skupiliśmy się może w pełni na tym, by dokonać jakiejś zmiany. Ale ostatnio wprowadziliśmy zmiany zarówno w polskiej nauce, w pracy naszych uniwersytetów i politechnik, jak i stworzyliśmy nowe centra, które finansują zarówno badania podstawowe, jak i badania stosowane, najważniejsze w perspektywie horyzontu 2020” – powiedział PAP Buzek.

„Musimy interdyscyplinarnie stworzyć takie kierunki badań, które będą miały europejski wymiar. Nie wystarczy zabłysnąć wymiarem krajowym. Jestem przekonany, że takich pomysłów jest wiele. Mamy świetnych naukowców, trzeba się zapewne lepiej zorganizować i potraktować poważnie tę propozycję. (...) Pamiętajmy też, że same instytuty naukowe nic tu nie zrobią, musimy mieć zaangażowanie przemysłu, który także musi część swoich środków poświęcić. Liczymy wszyscy na to, że polska gospodarka będzie konkurencyjna. Bez konkurencyjności nie stworzymy wzrostu, a bez wzrostu nie stworzymy miejsc pracy” – przekonywał Jerzy Buzek.

Ostrożnym optymistą jeśli chodzi o Horyzont 2020 jest prorektor Politechniki Śląskiej ds. współpracy międzynarodowej prof. Ryszard Białecki. „Zmiany w konstrukcji tego projektu zdecydowanie idą w stronę, która nam odpowiada. Nie będzie tego nacisku na duże projekty. W tych wielkich nie mieliśmy szans, a w tej chwili ma być zachowana równowaga między dużymi i małymi projektami” – ocenił.

PAP - Nauka w Polsce

lun/ hes/