Ekspozycję będzie można zobaczyć od 14 września do 14 października. To część dwuletniego projektu badawczego unijnego Programu Kultura 2007-2013.

Jak wyjaśnia prowadząca projekt Justyna Otwinowska, ekspozycja wskazuje niezwykłe podobieństwa łączące zimową obrzędowość na terenie dużej części Europy. Zaskakujące wspólne cechy można odnaleźć nie tylko w niezwykłym wyglądzie karnawałowych kostiumów, a także w określonych funkcjach i czynnościach postaci oraz w strukturze samych obrzędów.

„Karnawałowe kostiumy i maski zaprezentowane na wystawie to przykład spontanicznej, współczesnej twórczości społeczności lokalnych. Wykonywane są z różnorakich materiałów, które same nierzadko pełnią symboliczne funkcje. Zwierzęce futra, rogi, słoma niosą za sobą archetypiczne znaczenie, stanowią atrybut +istot z zaświatów+. Kostiumy przecherów, tricksterów – głównych bohaterów obrzędów zaskakują wspólnymi cechami. Jedną z takich postaci jest słomiany lub futrzany niedźwiedź” – podaje przykład Otwinowska. Jej zdaniem warto o tym pamiętać, gdy z nostalgicznym rozbawieniem spoglądamy na słomianą kukłę Misia z filmu Barei.

Wystawa przedstawia także wątek karnawalizacji wplecionej w współczesne strategie polityczne. W opinii Otwinowskiej, w działaniach Ruchu Oburzonych, spontanicznych formach sprzeciwu wobec konwencji ACTA, można odnaleźć nie tylko karnawałowe atrybuty, takie jak maski i kostiumy, ale przede wszystkim jego wywrotowy potencjał. Karnawał parodiuje bowiem nieustannie powracający w historii Europy motyw – niestałości władzy.

Państwowe Muzeum Etnograficzne w Warszawie jest uczestnikiem drugiej edycji międzynarodowego projektu „Carnival King of Europe 2.0 – 2010/2012”. Przedsięwzięcie stanowi kontynuację projektu o tym samym tytule, który w latach 2007-2009 był realizowany ze środków Programu Kultura. Kolejna edycja projektu rozpoczęła się 1 listopada 2010 roku i będzie trwać do 31 października tego roku.

Głównym organizatorem „Carnival King of Europe 2.0” jest Museo degli Usi e Costumi della Gente Trentina z miejscowości San Michele all’Adige we Włoszech. Międzynarodowymi partnerami obecnej edycji projektu są instytucje muzealne z Bułgarii, Chorwacji, Macedonii, Rumunii, Słowenii, Hiszpanii oraz z Polski.

W ramach aktualnej edycji „Carnival King of Europe 2.0” Państwowe Muzeum Etnograficzne przygotowuje badania terenowe tradycyjnych obchodów karnawałowych w Polsce. Poza tym planuje zebranie i stworzenie opisu naukowego dokumentacji fotograficznej oraz filmowej dotyczącej polskich rytuałów karnawałowych. Muzeum weźmie również udział w przygotowaniu wędrownej ekspozycji, która zostanie zaprezentowana w każdym kraju biorącym udział w projekcie.

Program Kultura jest adresowany do organizacji pozarządowych oraz instytucji publicznych i ma na celu wspieranie działań w obszarze kultury europejskiej, m.in. poprzez dofinansowanie projektów międzynarodowej współpracy.

PAP - Nauka w Polsce

kol/ agt/