Autorzy artykułu spekulują, że choroby dziąseł – które sprzyjają uogólnionym stanom zapalnym w organizmie – mogą być potencjalnym czynnikiem wywołującym choroby stawów lub przyczyniać się do zapalenia, które jest ich podłożem.

Naukowcy z Instytutu Badań Medycznych Nizam w Hyderabad (Indie) przeprowadzili badania wśród 91 dorosłych z potwierdzonym RZS oraz wśród 93 zdrowych osób dobranych pod względem płci i wieku.

RZS jest przewlekłą zapalną chorobą stawów, która może prowadzić do inwalidztwa. W jej rozwoju udział biorą autoagresywne komórki odporności, które rozpoznają własne tkanki (w tym wypadku błonę maziową stawów), jako obce, a następnie atakują je i niszczą.

Dokładne przyczyny schorzenia nie są znane. Podejrzewa się, że rolę odgrywają tu predyspozycje genetyczne oraz wpływ czynników środowiskowych, do których zalicza się m.in. palenie papierosów. U osób predysponowanych genetycznie do RZS palenie stymuluje produkcję przeciwciał przeciwko cytrulinowanym peptydom (tj. występującym w organizmie człowieka związkom zawierającym aminokwas cytrulinę). Obecność tych przeciwciał jest cechą swoistą dla RZS, a ich pojawienie się poprzedza wystąpienie objawów choroby o kilka lat.

Ostatnie prace sugerują, że paradontoza – zapalna choroba dziąseł i innych tkanek przyzębia - również może inicjować rozwój RZS i wpływać na jego przebieg. Do najważniejszych bakterii przyczyniających się do paradontozy zalicza się Porphyromonas gingivalis. Są one znane z tego, że wytwarzają enzym pośredniczący w syntezie peptydów cytrulinowanych w tkankach dziąseł.

W najnowszych badaniach pacjenci z RZS nie palili i nie stosowali tzw. leków modyfikujących przebieg choroby, które wpływają na czynność układu odporności. Zebrano dane na temat trwania RZS, jego nasilenia, liczby zajętych stawów, a także na temat objawów paradontozy, takich jak opuchlizna dziąseł i krwawienie z nich, odsłonięcie i wrażliwość szyjek zębów, ruchomość zębów oraz przypadki utraty zęba w związku z paradontozą. Zmierzono też głębokość kieszonek między zębami a dziąsłami.

Okazało się, że ok. dwie trzecie pacjentów (blisko 65 proc.) z RZS miało objawy paradontozy, podczas gdy w grupie kontrolnej odsetek ten wyniósł zaledwie 28 proc.

Naukowcy wyliczyli, że chorzy na RZS byli ponad 4-krotnie bardziej narażeni na zapalną chorobę dziąseł i innych tkanek przyzębia. Ponadto, była ona przeważnie bardziej nasilona – na przykład kieszonki dziąsłowe pacjentów z RZS były głębsze niż u osób zdrowych i częściej byli oni bezzębni. Mieli też wyższe stężenia przeciwciał przeciw cytrulinowanym peptydom oraz innych przeciwciał związanych z RZS.

Jak podkreślają autorzy pracy, wyniki te dowodzą, że paradontoza jest częstsza i bardziej nasilona u pacjentów z reumatoidalnym zapaleniem stawów niż u osób zdrowych.

Ich zdaniem, może ona być czynnikiem, który uruchamia mechanizmy odpowiedzialne za rozwój RZS, ale może też przyczyniać się do nasilenia choroby poprzez stymulację ogólnego stanu zapalnego w organizmie.

Z drugiej strony, nie można wykluczyć, że samo RZS, które z czasem prowadzi do pogorszenia sprawności dłoni i osłabienia chwytu, skutkuje gorszą higieną jamy ustnej i większym ryzykiem paradontozy, zastrzegają naukowcy. Dlatego konieczne są dalsze badania, które pozwolą lepiej zrozumieć zaobserwowaną zależność. (PAP)

jjj/ ula/