Tadeusz Kowalik urodził się 19 listopada 1926 w Kajetanówce w województwie lubelskim. W 1951 ukończył studia na Uniwersytecie Warszawskim. "Nasza znajomość datuje się właśnie z tamtych czasów, obaj studiowaliśmy prawo, choć Tadeusz Kowalik zapisał się w polskiej historii jako wybitny ekonomista" - powiedział Kubicki o zmarłym w poniedziałek ekonomiście.

Tadeusz Kowalik w latach 1946-1947 był pełnomocnikiem powiatowym w Wojewódzkim Urzędzie Kontroli Prasy, Publikacji i Widowisk w Gdańsku, potem pracował jako asesor w Sądzie Powiatowym w Warszawie. W latach 1954-1957 wykładał ekonomię polityczną w Instytucie Kształcenia Kadr Naukowych przy Komitecie Centralnym PZPR.

Od 1963 do 1992 Kowalik był pracownikiem naukowym Instytutu Historii Nauki, Oświaty i Techniki Polskiej Akademii Nauk oraz, od 1993 roku, Instytutu Nauk Ekonomicznych PAN. Od 2000 roku piastował stanowisko prorektora Wyższej Szkoły Społeczno-Ekonomicznej w Warszawie, wykładał też m.in. w Wyższej Szkole Przedsiębiorczości i Zarządzania im. Leona Koźmińskiego, na uniwersytetach w Toronto, Oksfordzie, New School for Social Research w Nowym Jorku.

Tadeusz Kowalik należał do PZPR od 1948 roku, ale jego krytyczne poglądy na gospodarkę PRL szybko oddaliły go od partii, z której został wykluczony w 1968 roku. Od końca lat 60. współpracował z opozycją demokratyczną, był m.in. wykładowcą Towarzystwa Kursów Naukowych - nielegalnej, opozycyjnej organizacji samokształceniowej. Współpracował też z Komitetem Obrony Robotników. W sierpniu 1980 roku Kowalik został doradcą Międzyzakładowego Komitetu Strajkowego w Stoczni Gdańskiej im. Lenina, następnie Krajowej Komisji Porozumiewawczej NSZZ "Solidarność". W 1992 roku prof. Kowalik znalazł się wśród założycieli Unii Pracy.

"Prof. Kowalik przez blisko pół wieku był jedną z najważniejszych postaci w polskiej debacie o gospodarce" - przypomniał Kubicki. W latach 1956-1957 r. był redaktorem naczelnym tygodnika "Życie Gospodarcze". Kowalik szukał modelu gospodarki, który pozbawiony byłby wad kapitalizmu - wyzysku pracowników, cyklicznych kryzysów - a zarazem wad planowej gospodarki socjalistycznej, z jej nieefektywnością i marnotrawstwem. Jego ideałem był system gwarantujący równość i powszechne bezpieczeństwo socjalne, ale także wzrost i rynkową efektywność. Tadeusz Kowalik był jednym z najbardziej znanych krytyków polskiego modelu transformacji i reform Balcerowicza - zaznaczył prof. Kubicki.

Tadeusz Kowalik był autorem wielu książek, m.in. "Historii ekonomii w Polsce 1864-1950", "Historii powszechnej myśli ekonomicznej 1870-1950", "Spory o ustrój społeczno-gospodarczy w Polsce: lata 1944-1948".

Otrzymał wiele nagród i odznaczeń. W 2006 r. prezydent Lech Kaczyński uhonorował go Krzyżem Komandorskim Orderu Odrodzenia Polski. (PAP)

aszw/ hes/