Historia i kultura

Etnograf: Pierwsza choinka na Śląsku pojawiła się na początku XVII w.

PAP/Jacek Bednarczyk
PAP/Jacek Bednarczyk

<strong>Choinki świąteczne dotarły na Śląsk Opolski szybciej niż w inne regiony Polski, ale upowszechniły się dopiero po II wojnie światowej wraz ze zwyczajem łamania się opłatkiem</strong> – twierdzą etnografowie. Łączą to z przybyciem repatriantów z Kresów. 

Pierwsze drzewko w tym regionie etnografowie znają z zapisów z 1611 roku. "Była to prawdziwa, wysoka choinka, która stała na brzeskim zamku. Są na to zapisy w kronikach. Nie wiemy, czy od tej pory była stawiana na zamku co roku, ale na pewno się tam pojawiała" – powiedziała PAP Elżbieta Oficjalska, etnograf z Muzeum Wsi Opolskiej.

Choinki zaczęły wędrować na wschód Europy z Alzacji. Najpierw pojawiały się w domach arystokratów, którzy więcej podróżowali i podglądali nowe trendy i zwyczaje. "Końcówka XVIII wieku to coraz szersze upowszechnianie się choinki w domach burżuazji i mieszczan, skąd później wędrowała do domów wiejskich – najpierw do bogatszych chłopów" – wyjaśniła.

Choinka, jaką znamy dzisiaj, wyparła ze śląskich domów podłaźniczkę - zawieszony u powały izby szczyt świerku albo sosny ozdobiony jabłkami, orzechami, piernikami, miniaturowymi chlebkami i kolorowymi świeczkami.

Pierwsze choinki były ubierane w naturalne ozdoby, takie same jak na podłaźniczce. Na drzewku pojawiały się własne, naturalne produkty, które miały zapewnić dobrobyt w kolejnym roku. Pierwsze bombki i lameta, czy też anielskie włosy pojawiają się na śląskiej wsi ok. 1920 roku.

"Miałem okazję oglądać katalogi sklepowe z tamtych lat, w których można było wybrać bombki, aniołki, szpice i lametę masowej produkcji" – relacjonował w rozmowie z PAP Bogdan Jasiński, etnograf z muzeum.

Według niego choinka na Śląsku Opolskim upowszechniła się po II wojnie światowej, w tym samym czasie, kiedy na tych ziemiach upowszechniło się łamanie opłatkiem.

"Ten świąteczny zwyczaj przywędrował na Śląsk z przeciwnego kierunku niż choinka. Szerzej pojawia się po przybyciu na te tereny repatriantów z Kresów, którzy osiedlali się na Śląsku, łączyli się w mieszane małżeństwa i przekazywali swoje tradycje ludności miejscowej" – zaznaczyła Oficjalska.

PAP - Nauka w Polsce

jsz/ ls/ ula/bsz

Fundacja PAP zezwala na bezpłatny przedruk artykułów z Serwisu Nauka w Polsce pod warunkiem mailowego poinformowania nas raz w miesiącu o fakcie korzystania z serwisu oraz podania źródła artykułu. W portalach i serwisach internetowych prosimy o zamieszczenie podlinkowanego adresu: Źródło: naukawpolsce.pl, a w czasopismach adnotacji: Źródło: Serwis Nauka w Polsce - naukawpolsce.pl. Powyższe zezwolenie nie dotyczy: informacji z kategorii "Świat" oraz wszelkich fotografii i materiałów wideo.

Czytaj także

Przed dodaniem komentarza prosimy o zapoznanie z Regulaminem forum serwisu Nauka w Polsce.

newsletter

Zapraszamy do zapisania się do naszego newslettera