Prapłetwiec brunatny (Protopterus annectens) może dorastać nawet do metra. Czasami trzymany jest w wielkich, publicznych akwariach, ale jego naturalnym środowiskiem życia są rozlewiska rzeczne środkowej Afryki. Porę suchą prapłetwiec spędza w wydrążonej przez siebie norze, na końcu której wytwarza ochronny kokon z zaschniętego śluzu. Jego płetwy przypominają kształtem płetwy przodków pierwszych lądowych kręgowców.

Zaintrygowana sporadycznymi doniesieniami, według których prapłetwce potrafią "kroczyć" na płetwach po dnie zbiornika, Heather King z University of Chicago w Illinois filmowała zwierzę w ruchu i obserwowała.

Zauważyła, że prapłetwiec faktycznie "chodzi" podpierając się parą płetw piersiowych. Zdarza mu się też podskakiwać - odbijać płetwami od dna akwarium. Dokonuje tego mimo typowo rybiego szkieletu i stosunkowo słabo rozwiniętych mięśni wspierających płetwy.

Na podstawie tej obserwacji King sugeruje, że pierwsze na Ziemi organizmy, które jeszcze w wodzie "próbowały" czworonożności, mogły podczas "kroczenia" używać płetw.

Nastąpiło to wcześniej, niż pojawienie się u nich wyspecjalizowanych kończyn, które pozwoliły skutecznie opanować ląd. Nowa obserwacja sugeruje też, że pewne podstawowe cechy czworonożnej lokomocji (jak np. schemat kroczenia na kończynach albo kontakt z podłożem) wykształciły się prawdopodobnie już u ryb mięśniopłetwych. Stało się to zanim organizmy wodne wyszły na ląd.

PAP - Nauka w Polsce

zan/ ula/bsz